Na twee zangstudies, Klassiek en Jazz, belandde Pauline van Antwerpen op het podium als spreker. Maar pas nadat zij drie jaar bij KPN werkte als operator, trainer en coach. Deze ervaring was...
Na twee zangstudies, Klassiek en Jazz, belandde Pauline van Antwerpen op het podium als spreker. Maar pas nadat zij drie jaar bij KPN werkte als operator, trainer en coach. Deze ervaring was cruciaal, omdat ze hierdoor het bedrijfsleven van binnenuit leerde kennen. U vindt Pauline in de categorie ‘fake speeches’, maar die term dekt de lading niet. Vandaar dit gesprek over haar werkwijze die zij, in opdracht van ministeries en multinationals, al 14 jaar met succes toepast.
Pauline, jij noemt jezelf ‘verborgen spreker’. Waarom?
Dan kan ik me voordoen als bioloog, historicus, filosoof of andere specialist, om het thema van een congres vanuit een aanvullende of onverwachte invalshoek te belichten. En aldus een zinvolle bijdrage leveren aan een verandertraject, een reorganisatie of een cursusdag; eigenlijk elke gelegenheid die vraagt om een frisse kijk of verhelderende blik.
Kan de organisatie dan niet beter een echte expert uitnodigen?
Ik wil de expert niet vervangen! Daar komt bij dat ik meestal geen expert vertolk in het onderwerp zelf, maar juist een deskundige uit een ánder vakgebied. Op deze manier benader ik het thema via een omweg, waarmee ik de visie van mijn toehoorders wil verbreden en verdiepen.
Noem eens een voorbeeld?
Mijn speech tijdens de Innovation Lecture. Innovatie is toekomstgericht, en ter lering haalde ik het verleden erbij. Als cultuurhistorica liet ik vijf OBN’ers –Oude Bekende Nederlanders— de revue passeren, om te laten zien dat ook zij obstakels tegenkwamen op hun weg naar vernieuwing. Voor de luisteraars bleek dat niet alleen informatief, maar ook een hart onder de riem, een stimulans om door te zetten.
Wat heb jij als ‘echte’ expert toe te voegen?
De TU Delft benaderde mij voor een congres met het thema ‘Implementatie van integrale veiligheid op universiteiten’. De stukken waren nogal abstract en op managementniveau. Omdat de uitvoering ook lager in de organisatie moet plaatsvinden, bleef ik spitten tot ik een concreet beeld had. Vervolgens gaf ik, als veiligheidsexpert uit de VS die het hele traject daar al op orde had, voor iedereen herkenbare voorbeelden. Zo kreeg men een idee hoe het beleid er uitziet in de praktijk. Achteraf noemde de organisatie mijn vertaalslag ‘een onmisbare bijdrage aan de conferentie’.
Wat onderscheidt jou het meest van een echte wetenschapper?
Ik weet inhoudelijk natuurlijk niet zo veel als een echte expert. Maar mensen zeggen wel over mij; ‘Wat praat die hoogleraar op een grappige manier over haar vak, ik wou dat ze dat allemaal zo deden’. Humor is een prachtig middel om zware onderwerpen toegankelijk te maken. Powerpoint helpt daarbij; op goeie plaatjes krijg je gegarandeerd een lach. Bovendien zorgt gebruik van beeld ervoor dat we informatie beter opslaan.
Hoe kun je nou van zóveel onderwerpen verstand hebben?
Als kind stelde ik al meer vragen dan mijn ouders konden beantwoorden. Dan zei mijn vader; ‘Kijk maar in de encyclopedie!’ Nu zoek ik op internet, of ik koop een boek. Ik krijg vaak de vraag; ‘Werk jij ook bij Canon/ Shell/ VWS/…?’ omdat ik me zo grondig verdiep in de organisatie. Bovendien heb ik een brede belangstelling van nature. Natuurlijk heb ik m’n stokpaardjes. Evolutie, ofwel, hoe planten en dieren veranderen door samen te werken en zich aanpassen aan hun omgeving, daar kunnen wij veel van leren! Dat gebruik ik vaak in mijn verhalen. Bijvoorbeeld op het congres ‘How to feed our world? van Wageningen University. Elke spreker, een specialist op eigen terrein, kwam met een stukje van de oplossing. Ik kreeg later te horen dat ik, als buitenstaander, met mijn verhaal alle stukjes had gecombineerd tot een totaaloplossing. Blijer kun je me niet maken! Want uiteindelijk stel ik al mijn kennis in dienst van de opdracht. Wat is belangrijk voor deze doelgroep? Hoe breng ik de boodschap het beste over?
Wat dat laatste betreft heb ik ook profijt van mijn ervaring als podiumkunstenaar.
Had je niet liever zangeres willen zijn?
Nee. Ontdekken en leren is voor mij een grotere levensbehoefte. Al kun je een creatieve aanleg niet verloochenen, maar dat hoeft ook niet. Als verborgen spreker kan ik creatief zijn, én eeuwige student.
"Beste John,
Hartelijk dank dat jij onze teammeeting op 28 januari hebt verrijkt met jouw aanwezigheid!
Onze eerste bijeenkomst van het team van KPN Zorg is een memorabele geworden door jouw bijdrage. Ik en veel van mijn collega’s waren erg onder de indruk van jouw verhaal en voorbeelden die je liet zien met een aantal van onze collega’s. Ik zal natuurlijk niet te veel prijsgeven voor andere bijeenkomsten maar de meest gehoorde uitspraak in de zaal was ‘hoe weet hij dat…..’en we zaten met open mond te kijken. Leuk was dat we ook zelf wat lichaamstaal en cold reading technieken leerden, die we trots aan andere collega’s en het thuisfront konden laten zien! Ik vind het erg knap dat je met zo’n korte voorbereidingstijd (1 telefoongesprek van 15 minuten 3 dagen van te voren) dit resultaat hebt neergezet.
Nogmaals hartelijk dank!"
Op ons klantevent wilden we de gasten op een bijzondere manier entertainen. Pauline heeft voor een ludieke en verrassende boodschap over duurzaamheid gezorgd. Met parallellen en voorbeelden uit de dierenwereld zijn onze gasten geprikkeld en kwamen gesprekken over duurzaamheid luchtig en eenvoudig op gang.
"Als openingsspreker levert Pauline van Antwerpen een perfecte bijdrage aan het verloop van de rest van het programma. Als verborgen spreker brengt ze het publiek tegelijkertijd in verwarring en vervoering. Daarmee staat iedereen in de stand ‘open’ en ‘opgewekt’ voor de rest van de dag.
Pauline trad op tijdens de jaarlijkse vrouwenconferentie van UWV. Met een perfecte mix van ernst en humor zette Pauline ons beurtelings op het verkeerde been én aan ’t denken. Zij oogstte met haar optreden dan ook zowel applaus als een gulle lach van alle ruim 500 aanwezigen. En er werd nog lang over nagepraat. Wonderbaarlijk goed!"
''Wij hebben Pauline benaderd omdat er tijdens ons symposium Integrale Veiligheid in het Hoger Onderwijs behoefte was om onze gasten aan te zetten na te denken over Integrale Veiligheid. Wij wilden ons toch wel gecompliceerde onderwerp op een luchtige liefst vermakelijke manier naar voren gebracht zien, kortom wij wilden het schijnbaar onmogelijke.
Wij hebben Pauline bij dit project leren kennen als een professioneel kunstenares die niet tevreden is voordat alle facetten van haar performance volledig afgestemd zijn op de behoeften van het onderwerp.
Zij verdiept zich intensief in het onderwerp en ontwerpt diverse creatieve benaderingen die zij vervolgens samensmeedt tot een, in ons geval, haarscherpe persiflage waarvan het publiek met volle teugen kon genieten en door verrassende wendingen tot denken werd aangezet over het onderwerp Integrale Veiligheid.
De balans tussen inhoud en vermaak wordt door Pauline nauwkeurig opgebouwd en bewaakt. De rol die zij zichzelf heeft toegedacht wordt zo levensecht neergezet dat bijna niemand haar voor zij de bühne betreedt nog herkent als zichzelf.
Wij beoordelen de prestatie van Pauline voor ons symposium als een onmisbare, zij heeft een belangrijk aandeel gehad bij het succes van deze dag.''
Margie Alders: "Pauline's presentatie tijdens de kick-off van ons vrouwennetwerk werd bijzonder positief ontvangen, wat opmerkelijk is voor zo’n kritische groep. Onze vrouwen kregen een inzichtgevende spiegel voorgehouden over “hoe het zou kúnnen zijn”. En nog dagelijks geeft Paulines input voeding tot discussie op de werkvloer. De positieve impuls is ook te merken aan het enthousiasme bij de intekening voor vervolgbijeenkomsten: iedere keer een volle bak!"
Pauline van Aken: "Een goede professionele spreker pik ik er meteen uit; die bereidt zich zowel grondig voor op de inhoud als op de vorm waarin het gegoten wordt. Pauline is zo’n topspreker! Ze weet zich niet alleen prachtig uit te drukken in taal, ook haar non-verbale communicatie, met ondersteuning van imponerend en zeer creatief beeldmateriaal, spreekt boekdelen. Ik ben erg van haar onder de indruk; menigeen kan veel van haar talenten leren!"
"Wij hebben Pauline ingeschakeld voor een verrassingsact tijdens een evenement, waarbij wij afscheid namen van een aantal expats van ons bedrijf. Deze mensen hadden tussen de 3 en 5 jaar in ons Nederlandse filiaal gewerkt en we wilden hun een bijzonder afscheidscadeau geven.
Pauline heeft een nieuwe tekst geschreven op het lied ‘Ne me quitte pas’ van Jacques Brel. In de tekst ging zij enerzijds in op het bijzondere bestaan van een expat en anderzijds op het werken in Nederland en met Nederlanders. Ze werd aangekondigd als een belangrijke gast van het hoofdkantoor in Parijs en zette met een prachtig Frans accent haar publiek direct al op het verkeerde been. Wat op een langdradige speech dreigde uit te draaien veranderde plots in een lied toen de pianist enkele noten aansloeg. De tekst van het lied raakte de expats en was meteen een feest van herkenning, en werd door Pauline met de nodige humor gebracht. Op charmante wijze verbeeldde zij het complexe, vaak onzekere bestaan van een expat die voor enkele jaren in Nederland wordt gestationeerd. De enorme impact voor het gezin, het wennen aan een nieuwe cultuur, maar ook de Nederlandse kroket en beschuit met muisjes werder niet vergeten.
Pauline is inventief, creatief en in staat om zeer snel te schakelen. Wij kwamen een week voor het betreffende evenement met haar in contact, maar met de nodige inspanningen aan beide zijden stond er op de betreffende avond een professionele en volwaardige act."
"Pauline richt zich uitstekend op het publiek dat zij voor zich heeft. Direct al bij het kennismakingsgesprek voelt zij aan welke topics voor het gehoor van belang zijn.
Zij speelt intelligent in op het niveau van haar gehoor en bereidt zich daar terdege op voor.
Tijdens een symposium met de titel “Hygiëne, horen, zien en….aanspreken” bracht zij het onderwerp met een mengeling van werkelijke humor en dikwijls voor terzake ingewijden nog onbekende verrassende wetenschappelijke achtergronden. Zij is daarbij kritisch beschouwend over bestaande geaccepteerde situaties en deed geestige bespiegelingen over een ideale toekomst.
Haar combinatie van een goed performer zijn met een wervelende power point presentatie, heeft in onze ziekenhuissetting een uitstekend effect gehad en blijkt ook maanden later nog steeds te worden gememoreerd. Saillant detail daarbij is dat enkele toehoorders na afloop nog steeds vertwijfeld zich afvroegen of deze vrouw werkelijk een hoogleraar uit Portland was of een (fake)gastspreker. Naar ons idee het mooiste compliment dat een gastspreker kan krijgen."
"Wat was jouw optreden geweldig! De opdrachtgever (Ministerie van V&W) was laaiend enthousiast en heel erg tevreden. De zaal was in één keer wakker en alert. Daar komt bij; de manier waarop jij de gevoelige materie in je optreden wist te verwerken was klasse! Ook onze samenwerking vond ik heel prettig. Je bent open en eerlijk, je komt je afspraken na en, last but not least, je levert topkwaliteit!"
Miranda Bol: "De kwaliteiten van Pauline zijn werkelijk uniek te noemen. Ze kroop in de huid van onze klant en gaf op niet te evenaren manier haar observaties terug aan de doelgroep, aan de hand van een boeiende vergelijking met mieren, ondersteund door indrukwekkende beelden. Daarnaast gaf zij stof tot nadenken. Pauline zette de boodschap van onze onderwijsprogramma’s zeer krachtig neer: Never Stop Asking."
Beverley Walker: "Pauline was bijzonder overtuigend als evolutionair biologe. Haar Franse accent was realistisch en ze sprak met autoriteit en humor over haar onderwerp. De manier waarop ze haar verhaal had afgestemd op het thema van de conferentie gaf blijk van een grondige voorbereiding. Veel van mijn collega’s waren verbijsterd dat het om een performance ging!"
“Perfecte presentatie. Met overtuiging en humor zet Pauline haar verhaal neer en weet iedereen op het verkeerde been te zetten. Ze was het gesprek van de dag. Het was fantastisch!"