Gerd-Jan Poortman

In de Volvo Ocean Race zijn alle aanvankelijke kansen hetzelfde, we varen allen in dezelfde boten en beschikken over dezelfde informatie. We varen tegen de 50 beste zeilers van de wereld, dus hoe zorgen we er voor dat we 9 maanden lang met 8 zeilers de rest van de wereld verslaan? Samenwerken is hierbij niet genoeg. Je moet een high performance team maken dat continu op zoek is naar verbetering.

Gerd-Jan heeft in 2015 zijn ‘lessons learned’ in 25 jaar topsport samengevat in een high performance teamwork concept genaamd We By Me. Hij laat zien hoe succesvolle en duurzame samenwerking te creëren waarbij de klemtoon ligt op het optimaal gebruikmaken van het beschikbare talent binnen een team en ervoor te zorgen dat elk individu het beste uit zichzelf wil halen. Voorbeelden van succes en failure worden door anekdotes en video’s uitgelicht.

Een boot is een kleine ruimte van ongeveer 80m2. Op dit kleine oppervlak strijden wij 150 dagen in vaak levensbedreigende omstandigheden tegen de beste zeilers van de wereld. De leider speelt hierin een cruciale rol. Aan de ene kant moet hij of zij snel en adequaat strategische beslissingen maken onder hoge druk.

Aan de andere kant wil je het team leiden zodat er verantwoordelijkheid en initiatief genomen wordt. Dit vergt enorm veel van een leider. Dit zijn twee tegenstrijdigheden die een goede leider moet beheersen. In de lezing hebben we het over hoe een leider een cultuur van innovatie kan neerzetten. Ook hebben we het over hoe een leider kan faciliteren om het optimale uit het beschikbare talent te halen binnen het team. New leiderschap van de totale mens komt hier aan de orde.

De Volvo Ocean Race is de Formule 1 van het zeilen. We varen altijd met het beste materiaal en zijn altijd op zoek naar de laatste innovaties om het beste uit de boot en het team te krijgen. Dit kan zijn op gebied van materiaal, design maar ook op gebied van voeding, gezondheid en fitness. Alles moet behandeld worden om in de buurt van winst te komen. Mijn achtergrond als zeilmaker en mijn technische opleiding helpen mij in deze voortdurende zoektocht.

Ook het team heeft een grote rol in deze innovatie. Hoe faciliteer je die ideeën van teamleden die op tafel komen en goed overwogen worden? Vertrouwen en het gevoel van purpose hebben, zijn voor het individu in het team cruciaal om innovatie te bevorderen.

De Volvo Ocean Race komt in veel dromen van zeilers voor. Het varen met een groep mannen rond de wereld is op zich al een uitdaging, om dit te doen in competitief verband maakt motivatie de belangrijkste factor.

Motivatie is echter niet bij iedereen hetzelfde, maar dit hoeft niet slecht te zijn. Met verschillende vormen van motivatie kan je toch hetzelfde doel behalen. Door mijn dyslexie vind ik zeilen de fijnste bezigheid omdat ik hier niet hoef te lezen en schrijven. Mijn hele opleidingsverleden tot en met de universiteit in Engeland was een gevecht dat ik succesvol heb afgerond en dat ik nu doorzet in het zeilen. Ik ben geen natuurtalent, maar ik ben een vechter die doorzet en dat brengt me steeds weer aan de top. Bedreigingen kunnen je kracht worden! Ook mijn laatste project met Team Brunel was weer speciaal omdat ik ook de initiatiefnemer was. Tijdens de presentatie ga ik dieper in op dit succesverhaal.

In de Volvo Ocean Race wordt de balans genomen tussen gas geven om harder te gaan en gas terug nemen om voor veiligheid te kiezen. Altijd gas geven betekent dat er ergens iets misgaat, iets kapot gaat of dat er een ongeluk zal gebeuren. Het besef van veiligheid en de gevolgen van onveilig varen hebben invloed op de performance van een team. Onderzoeken wat de gevaren zijn en weten wat te doen in moeilijke situaties is erg belangrijk. Ook verantwoordelijkheid nemen over de veiligheid binnen een organisatie is erg belangrijk, hiervoor zijn ervaring en training door de leider onmisbaar. Dit zijn allemaal aspecten die we aan boord in goede en minder goede situaties hebben meegemaakt.

Je kunt een erg goed health en safety record hebben door de goede protocollen te hebben, maar Health en safety excellence komt toch weer uit het team. Hoe gaat men met deze protocollen om? Heeft men het vertrouwen voor een “stop the work” call? En hoe zorg je ervoor dat je binnen je team de capaciteit creëert om goed op de veranderende wereld om je heen te kunnen reageren en eventuele problemen te kunnen voorkomen? In de lezing vindt u werkwijzen en inzichten die toepasbaar zijn voor u uit het oceaan zeilen.

Zeilen op de oceaan betekent op jezelf aangewezen zijn. We kunnen niet naar de dokter of het ziekenhuis. We nemen enorme fysieke risico’s en soms gaat er iets fout. Ik ben ook een van de medici aan boord en ik ben getraind om een teamgenoot stabiel te kunnen houden in geval van nood. We kunnen hechten, botten zetten en wij zijn getraind in ziektebestrijding, pijnbestrijding en veel meer medische aspecten. Zelf heb ik tijdens de oceaanrace mijn rug gebroken, mijzelf moeten hechten en heb ik mensen in de ziekenboeg gehad en er gelukkig na intense hulp weer uit gekregen.

De Volvo Ocean Race is de Grootste zeil race ter wereld en is heel goed te vergelijken met de formule 1.  Op onze boten genereren we enorm veel data. We hebben 21 sensoren die elke seconde data genereren. We hebben weerberichten waarop strategische beslissingen genomen moeten worden. Natuurlijk hebben we software systemen die ons helpen om deze data te verwerken, maar daar gaan we de wedstrijd niet mee winnen. De concurrentie heeft tenslotte ook de beschikking over deze systemen! Nee, de winst zit hem in de menselijke keuzes die gemaakt moeten worden over de juistheid van de data? Over hoe de data te gebruiken om strategische keuzes te kunnen maken zodat op deze manier het verschil met de concurrentie wel gemaakt kan worden