Een goede leider is een kwetsbare leider

Welke leider durft een plan te maken voor 2030 of zelfs voor 2040? Ik ken ze nauwelijks. Zowel in de politiek als in het bedrijfsleven regeren de dagkoersen. De angst om verder te kijken is groot, we leven immers in een ‘VUCA-wereld’: ‘Volatile, Uncertain, Complex and Ambiguous’. De massieve overval door het coronavirus is daarvan het recente meest dramatische bewijs.

In het bedrijfsleven regeren economen, bedrijfskundigen, juristen, techneuten; allemaal goed bedoelende slimme leiders die vooral zijn getraind op het hanteerbaar maken van de wereld om hen heen. Ze willen betrouwbaar en dus voorspelbaar zijn in hun analyses en rekensommen. Ze willen beloftes nakomen, in controle zijn. Wie in controle is vliegt niet uit de bocht. Maar dan kijk je dus ook niet echt verder, neem je geen duidelijke verantwoordelijkheid voor wat er op de wereld en dus op jouw organisatie na die bocht allemaal afkomt.

Virologen zijn daar duidelijk over: een virus zorgt voor een natuurlijk herstel als steeds meer mensen en dieren steeds dichter op elkaar komen te zitten. We hoeven maar even na te denken om ons te realiseren dat virussen nog maar het begin zijn van dit onvermijdelijke ‘natuurlijk herstel’.

De wijze waarop we de afgelopen decennia onze welvaart hebben laten groeien heeft voor veel onevenwichtigheden gezorgd. Denk aan het klimaatvraagstuk, het vernietigen van biodiversiteit, het dramatisch groeiende gat tussen arm en rijk.

Een echte leider weet dat hij met zijn-haar organisatie een bijdrage moet leveren aan de oplossing van deze grote vraagstukken. Er is geen planeet B, we moeten met elkaar aan de slag om ervoor te zorgen dat ook de generaties na ons een prettig leven kunnen leiden op deze aarde. Ook uit eigenbelang trouwens, alleen zo kan een organisatie over 10-20 jaar nog relevant, succesvol zijn. Bovendien lopen de toekomstige kosten van het verleggen van de koers alleen maar op naarmate de keuze hiervoor wordt uitgesteld.

Nieuwe innovatieve oplossingen

Dit ongebaande pad is per definitie extreem veeleisend, vraagt om compleet nieuwe innovatieve oplossingen, om circulaire-inclusieve creativiteit, om enorme investeringen in het ongewisse. En eist tot nu toe nog onbespreekbaar geachte nieuwe samenwerkingen en krachtenbundelingen.

De zoektocht begint met een ambitieus plan voor 2030 en als je echt moedig bent voor 2040. Zo’n plan vraagt om een andere manier van denken, erkennen dat je het niet weet, dat je kwetsbaar bent.

De doelstellingen met zo’n verre horizon staan niet in steen gebeiteld, dat kan helemaal niet. De omstandigheden veranderen constant, vragen om een permanente bijstelling van de plannen. Maar die doelstellingen geven ondertussen wel een duidelijke richting aan met ingrijpende consequenties voor de handelingen in het hier en nu.

Het voelen van deze enorme verantwoordelijkheid maakt kwetsbaar. Wie die kwetsbaarheid durft te omarmen, van daaruit leiding durft te geven, verdient het om in deze tijd aan het roer te staan.

Bron: ACADEMY Magazine 2020-2021