This site requires JavaScript to render the code.

Need to know how to enable JavaScript? Go here.

Speakers

Democratie

Democratie laat mij niet koud. Integendeel. De reden dat ik de negentiger jaren in Rusland een mediabedrijf begon, had alles te maken met democratie.

Annemarie van Gaal

Denken in kansen

Democratie laat mij niet koud. Integendeel. De reden dat ik de negentiger jaren in Rusland een mediabedrijf begon, had alles te maken met democratie. Dit was de tijd dat Gorbatsjov pleitte voor openheid, vernieuwing en democratie, maar Rusland kwam net uit het communisme en kon de ommezwaai niet zo snel maken.

Een echte democratie kan niet bestaan zonder onafhankelijke pers, maar in die jaren schreven Russische journalisten nog klakkeloos wat hun baas hen opdroeg, anders hadden ze de volgende dag geen baan meer. Het was onze overtuiging dat democratie alleen kan bestaan in een land waar de media betrouwbaar zijn en onafhankelijk van de politiek. Ons bedrijf heette niet voor niets Independent Media.

Ik volg nu ook met een kritische blik de discussies over vooringenomenheid van de publieke omroep en het gebrek aan diversiteit bij de verschillende redacties. Toch mogen we in onze handen knijpen met de persvrijheid in ons land.  Nee, er is iets anders op het gebied van democratie in ons land waar ik me steeds meer zorgen om maak en dat is dat onze democratie steeds verder afstaat van waar wij als burgers voor hebben gekozen en dat wij, als kiezers, daarop reageren met een steeds grotere onverschilligheid.

Kijk, terwijl de wereld verandert en continu innoveert, zitten wij nog steeds opgezadeld met een kieswet uit ver vervlogen tijden waardoor de gemiddelde Nederlander er steeds minder gevoel bij heeft. Er sluipen steeds meer ondemocratische kwesties in onze democratie. Ik noem even een paar voorbeelden.

Neem de zetelroof. Waarom accepteren we dat gemeenteraadsleden, Statenleden en Kamerleden opstappen omdat ze het niet eens zijn met de koers van de politieke partij waardoor ze er zitten en vervolgens doodleuk hun zetel houden? Het lijkt steeds vaker voor te komen en wordt van beide kanten gedoogd onder het mom van de democratie.

Degene die doorgaat zegt dat hij het volste recht op die zetel heeft omdat hij door de kiezers gekozen is. En ook de politiek vindt het volstrekt logisch dat individuele leden hun eigen mening hebben en zich niet klakkeloos schikken naar de koers van de partij. Ook democratie, aldus de overheid.

“Onze democratie staat steeds verder af van waar wij als burgers voor hebben gekozen.”

Maar even een vraag; als we het zo belangrijk vinden dat individuele leden hun eigen mening houden, waarom hebben we dan nog politieke partijen? Wij, de kiezers, moeten lijdzaam toezien hoe de partij waarop gestemd is, steeds minder kans krijgt om haar ideeën uit te voeren doordat zij uitgehold wordt door afvalligen.

Nog een voorbeeld, we stemmen op de partij waarvan wij willen dat die ons vertegenwoordigt. Tenminste, zo zou het moeten zijn, maar dat is het niet. Als er coalities gesmeed worden dan gebruiken de gevestigde partijen hun macht om nieuwkomers te weren.

Nóg een voorbeeld. De gemeenteraad, Provinciale Staten of de Eerste en Tweede Kamer zouden een afspiegeling van onze samenleving moeten zijn, maar zijn het niet. Twee derde van de Tweede Kamerleden was hiervoor wethouder, burgemeester, werkte op het ministerie, bij de politie, jeugdzorg of in het onderwijs. Kortom een werkzaam leven als ambtenaar, waarbij hun salarissen werden betaald uit gemeenschapsgeld. Bij een juiste afspiegeling zouden het er niet meer dan 30 in de Tweede Kamer moeten zijn.

De Eerste Kamer is niet anders. Die bestaat vooral uit voormalige burgemeesters, gedeputeerden, hoogleraren, beroepsambtenaren, wethouders of bestuurders van een zorginstelling of scholengemeenschap. Kortom, ook hier vrijwel allemaal een werkzaam leven gehad als ambtenaar. De politieke partij bepaalt de kieslijst en weert de ‘vreemde eenden in de bijt’. Maar die ‘vreemde eenden’ voor de politieke partij zijn toevallig wel 80% van de kiezers die nu niet vertegenwoordigd zijn.

Voor de banen van burgemeester, wethouders of gedeputeerden wordt geput uit het ledenbestand van de politieke partij die de persoon mag leveren. Dan vis je wel in een hele kleine vijver, want minder dan 2% van de Nederlandse bevolking is lid van een politieke partij. Logisch dat je niet altijd de beste mensen op deze posten krijgt.

Waarom accepteren wij als kiezers onervaren partijaanhangers op die plek? Waarom eisen we niet gewoon de beste man of vrouw met de beste kwaliteiten voor de plek? Onze democratie is het waard om aangepast te worden aan de huidige tijd.

 

Annemarie van Gaal

Denken in kansen

Annemarie van Gaal is ondernemer en investeerder. Haar ondernemerscarrière begon in Rusland, waar...

Offerte opvragen Bekijk het profiel