Tijdens mijn eerste NLP-training die ik in 2011 gaf, werd ik verrast door mijn tranen toen ik mijn persoonlijke verhaal vertelde. Mijn eerste gedachte was: ‘Kan ik het wel maken mijn emoties te tonen als trainer?’
Ik voelde schaamte. Mijn tweede reactie was door blijven praten door mijn tranen heen. En jawel, ik leefde nog daarna…. Alleen, mijn schaamtegevoel was er nog wel en daardoor ging ik bevestiging zoeken bij de deelnemers. Ik schaamde me voor mijn gedrag en was bang dat anderen mij zouden afwijzen als ik deze kant liet zien.
We zien graag de kwetsbaarheid in anderen, maar soms durven we onszelf niet op die manier te laten zien. Als ik mijn kwetsbare kant laat zien, krijg ik verschillende reacties. Er zijn bewonderaars: ‘Oh, wat herkenbaar’ of ‘Wat mooi dat je je kwetsbaarheid laat zien, daar heb ik zo’n bewondering voor’. Er zijn mensen die er nog geen raad mee weten. Wat moet je met een trainer die haar tranen laat zien? Zij geven een knikje en pakken snel een bakje koffie. En dan heb je ook nog
de helpers: zij willen troosten. Indirect troosten ze dan ook zichzelf.
Sommige deelnemers vinden het prettig als ik me kwetsbaar opstel, maar willen zichzelf niet kwetsbaar opstellen. Andere deelnemers vinden kwetsbaarheid bij een ander moedig en bij zichzelf een teken van zwakte of vinden het eng. Er zijn allemaal verschillende reacties. Dat is prima en daarnaast is er ook iets wat ons bindt. Voor iedereen op mijn pad ben ik puur de buitenwereld, waar zij hun binnenwereld op projecteren. Het enige wat er gebeurt, is dat we elkaar in contact brengen met onze relatie met kwetsbaarheid en schaamte.
Het bijzondere is dat hetzelfde gedrag bij de een schaamte oproept en bij de ander schuld. Er is echter wel een belangrijk verschil hoe we deze verschillende emoties ervaren en de impact ervan.
Bij schaamte voelen we ons minder, inadequaat en slecht over wie we zijn in plaats van over wat we deden. De een denkt: ‘wat ben ik dom’ (schaamte), de ander ‘wat dom, dat had ik niet moeten doen’ (schuldgevoel). Wanneer we ons schamen, geven we iets of iemand anders de schuld, praten we onze vergissing goed, verzinnen we een excuus of willen we onszelf verstoppen.
We voelen ons schuldig als we iets gedaan hebben dat niet past bij onze normen en waarden. Het is een ongemakkelijk, maar
wel praktisch gevoel. Het is een ‘signaal voor verandering’. Schuld is net zo sterk als schaamte, maar heeft een positieve invloed. Schaamte is destructief in plaats van ons aan te moedigen tot verandering werkt het juist verlammend en zet het aan tot ontkenning, vermijding en defensief gedrag.
Het delen van je schaamte of schuldgevoel zorgt voor meer verbondenheid. Door het te uiten mag je even in iemands ziel kijken, wat er achter de onzichtbare maskers zit. Dat is voor mij een moment van ultieme verbinding. Het vraagt moed om verwachtingen los te laten over wie, wat of hoe we moeten zijn. We hebben elkaar nodig om dit proces te ondersteunen.
Schaamte wint aan kracht als we onze mond houden. Ik heb inmiddels geleerd mezelf uit te spreken, als ik merk dat ik me ergens over schaam, wel vaak met een grap, maar dat mag de pret niet drukken.”
Bron: ACADEMY Magazine 2020-2021
Hélène Oosterhuis is een verfrissende spreker op het gebied van persoonlijk leiderschap, mindset...
Offerte opvragen Bekijk het profiel