Sciencefiction wordt realiteit

“Er is op dit moment geen behoefte aan een algemeen verhaal. Daarom richt ik mijn lezingen specifiek op bepaalde sectoren, zoals de politie, de brandweer, de gezondheidszorg, het onderwijs, de agrarische sector, de detailhandel en marketeers. “Ik geef mijn klanten wat zij willen. Op maat, inclusief veel energie, show en – heel belangrijk – onderbouwing van alles wat ik zeg. Mijn ‘future intelligence’ TrendForce.One-team, dat nu vijf jaar actief is, zorgt voor de nodige ondersteuning.

Richard van Hooijdonk levert, samen met zijn internationale team dat uit 35 mensen bestaat, organisaties, waaronder ook multinationals, informatie over de allernieuwste trends waarmee ze in de toekomst te maken krijgen. “De week van een futurist als ik zit dan ook vol gesprekken, vergaderingen en brainstormsessies over nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast ben ik heel vaak op reis. Er zijn het afgelopen jaar momenten geweest dat ik het bijna niet meer trok. Wakker worden in Zweden, ’s middags Zwitserland bezoeken en de dag erna ’s avonds ergens bij aanwezig zijn in Dubai. Dat probeer ik nu te voorkomen, maar ik heb wel een vastomlijnd patroon en een volle agenda.

Mijn lezingen bevallen kennelijk, want ik word regelmatig teruggevraagd door dezelfde organisaties en personen. Vaak vragen ze ook hoe ik mijn eigen toekomst zie. Het zou best kunnen dat ik over tien jaar door kunstmatige intelligentie aangedreven hologrammen van mezelf tegelijk naar diverse podia kan sturen om lezingen te geven en zelf kan bepalen wanneer ik doodga. Om anderen hun toekomst te laten zien, willen we kennis en inspiratie wereldwijd verspreiden met TrendForce.one, ons ‘future intelligence team’ en bijdragen aan het onderwijs van de toekomst.”

‘We worden onze avatars’

Volgens Richard van Hooijdonk nemen machines de wereld niet in één keer over, maar vindt dat proces stapsgewijs plaats. “Er zijn uitleggers nodig, dus moet ik net als iedereen zeker nog wel een jaartje of twintig werken”, zegt Richard. Er zijn heel wat ontwikkelingen die hij aanstipt in zijn gratis e-books en tijdens lezingen. Zelfrijdende robotsystemen in magazijnen (logistiek), hersenchips en operatierobots die er straks voor zorgen dat doodgaan vaker een keuze is, razendsnelle kwantumcomputers die bijvoorbeeld binnen enkele weken medicijnen ontwikkelen, de ontwikkeling van slimme steden, robottractoren in de landbouw, samenwerken met hologrammen en ‘gamification’ in het onderwijs. Het zijn enkele significante voorbeelden die aan bod komen.  Hij beantwoordt ook de vraag hoe hij verwacht dat de overheid zich gaat opstellen. Een ontwikkeling die al gaande is speelt zich af in het metaversum (‘metaverse’), het gehele netwerk van gekoppelde virtuele 3D-ruimtes waarin de gebruikers, vaak door middel van avatars of karakters, interactief kunnen rondkijken en interageren.

“In de game ‘Fortnite’ dompelen miljoenen kinderen en jongeren zich al onder in de virtuele wereld, waarin hun avatars (de digitale versies van henzelf) actief zijn. Het gekke is dat grote merken als Nike en Balenciaga deze jongeren nu de kans gaan geven kledingstukken en schoenen te koppelen aan hun avatars. Voor 20 dollar kunnen ze dan (in de echte wereld, misschien wel met papa’s of mama’s creditcard) kleren of een paar schoenen kopen voor hun karakters. Ik ben nu met Unilever bezig om de vraag te beantwoorden hoe zij zich in de virtuele wereld, die uit meer bestaat dan alleen games, als merk gaan gedragen. Er zijn natuurlijk enorme mogelijkheden om mensen te beïnvloeden. Hersenchips maken het straks mogelijk dat mensen in de virtuele wereld echt hun avatar zijn en zich ook zo voelen, uiteraard gekleed in de kleding die ze zelf hebben gekocht.”

Het kan zijn dat robots al het werk overnemen, maar als we dat niet aankunnen moeten we dat gewoon niet willen.

In de toekomst versmelt onze fysieke wereld steeds meer met de digitale. “Sterker nog, volgens sommige voorspellingen zullen we uiteindelijk het grootste deel van onze tijd in virtuele omgevingen als het metaversum doorbrengen. De private sector pompt al miljarden in dit parallelle en virtuele Walhalla, dit digitale universum, waarin we alles kunnen doen wat we ook in de echte wereld doen – en nog veel meer. Eigenlijk is het er een verlengstuk van, waarin de fysieke obstakels en beperkingen ontbreken en we sensaties ervaren die tot nu toe alleen in onze fantasie voorkomen. Het draait echter niet alleen om lol en spelletjes in het metaversum. We zullen er ook kunnen werken, studeren en zakendoen. Dit compleet immersieve domein zal ons zelfs echte (economische) voordelen bieden.”

Ethiek: ‘Moeten we het willen?’

“De grote vraag is echter of we dit allemaal moeten willen en hoever we ethisch gezien kunnen en mogen gaan. Willen we zo’n wereld wel? En hoe zorgen we ervoor dat we krijgen wat we willen? Om dat te bepalen moeten we vooral kijken naar vaardigheden als filosofie, antropologie, psychologie en sociologie. Voor het ontwikkelen van een door technologie gedreven wereld moet je enerzijds op de hoogte zijn van de technologie en de kansen van morgen en anderzijds weten hoe mensen gelukkig blijven. We hebben echt filosofen nodig, die diep nadenken over hoe we kunnen bereiken dat de mensheid ‘in sync’ kan blijven met haar eigen behoeften. Het kan zijn dat robots al het werk overnemen, maar als we dat niet aankunnen moeten dat gewoon niet willen. We moeten voorkomen dat de maatschappij de verkeerde kant opgaat.” Over algoritmen zegt Richard van Hooijdonk dan ook: “Het algoritme maakt bepaalde keuzes, maar wij bepalen de regels, hoe vrij we algoritmen laten en wanneer de overheid zich ermee moet bemoeien. Die grote vraagstukken behandel ik allemaal tijdens lezingen.”

Nieuwe leiders in de organisatie van de toekomst

Richard van Hooijdonk gaat ook uitgebreid en intens in op het leiderschap dat nodig is de wereld van morgen te bouwen, waarin sciencefiction verandert in realiteit. Wat is een toekomstige leider voor een persoon en moet hij/zij zich door de organisaties heen manoeuvreren? Zeker is dat de vaardigheden van leiders voortdurend moeten mee veranderen met de arbeidsmarkt, als gevolg van de onvermijdelijke en continue technologische ontwikkelingen. Vooral nu kunstmatige intelligentie de werkplek steeds vaker verovert, bij de besluitvorming, maar ook in cognitieve processen. Leiders krijgen veel meer mogelijkheden om betrokkener te raken bij de menselijke aspecten van leiderschap. “Dit betekent ook dat leiders van de toekomst zich meer zullen (moeten) richten op emotionele intelligentie, menselijke connecties en het ontwikkelen van hun persoonlijke kenmerken en capaciteiten.”

Bron: ACADEMY® Magazine 2022-2023