Een aantal ervaringsdeskundigen en experts was door de Tweede Kamer gevraagd om antwoord te geven op die ene vraag: waarom lezen Nederlandse leerlingen tegenwoordig zo slecht?
Dit was hun antwoord: Zie de Volkskrant.
Ik ga in op wat e.e.a. voor ons onderwijs kan betekenen:
– Stimuleer kennisverwerving. Kinderen met kennis en een goede woordenschat: dát zijn de goede lezers en de goede leerders. Stel daarom het opdoen van kennis centraal in het onderwijs: kennis over de leerstof én kennis over de wereld-van-toen, de wereld-van-de-ander, de wereld-van-elders, de wereld-van-ver-weg en de wereld-van-straks.
– Taalvaardigheden. Als je meer kennis hebt, en meer van ‘de wereld’ weet, dan kun je ook moeilijke boeken lezen en ingewikkelder gesprekken volgen. Dan begrijp je beter wat er van je wordt verwacht. Investeer daarom in taalonderwijs en ontwikkel de mondelinge taalvaardigheden (‘oracy’) en het ‘verwoorden’ en ‘verbeelden’. Deze zijn een instrument voor de verwerving van kennis want taal, kennis en dénken zijn gekoppeld.
– Méér lezen. Er moet meer gelezen worden op de basisschool; door leerlingen én door leraren. Laat de leerling minstens 4 maal per week lezen, gedurende een half uur per dag. En doe dat bij zoveel mogelijk vakken. Zo kan taal worden ingezet om kennis over te dragen. Daardoor kunnen inzichten en opinies zich ontwikkelen. ‘Taal is het voertuig van het denken’.
– Stel de verwachtingen naar boven bij. Accepteer niet ‘dat het nou eenmaal zo is’. Ook kind en tiener met lager opgeleide ouders, en jongeren die het Nederlands niet als moedertaal hebben kunnen prima leren lezen, leren léren …. en leren dénken.
– Geef de leraar ruimte om in te gaan op de inhoud van teksten. Het moet gaan om ‘het verhaal’ en niet alleen om de structuur van de tekst. Maak de leerling nieuwsgierig naar wát er staat, waaróm het er staat, wat er gebeurt en wat dat betekent, en laat ver-woorden ‘wat vind je er van?’. Daarmee werk je aan leesplezier. Overigens, in landen waar op scholen graag wordt gelezen, wordt ook thuis graag gelezen. Dat verbreedt de neuropsychologische ontwikkeling. .
– Leg de regie bij de leraar. Het kind heeft nog te weinig kennis en vaardigheden om de regie te voeren over het eigen leerproces. Maak daarom de leerling regie-assistent … ‘in opleiding’. De leraar bepaalt het aanbod en de onderwijsaanpak, en gebruikt gerichte instructie. Hij/zij doet voor hoe het moet en – bovenal – maakt gebruik van de natuurlijke nieuwsgierigheid van de leerling.
Kortom: bied taal aan, bied teksten aan, bied verhalen aan en stimuleer taalvaardigheid en kennis. Een leerling die nieuwsgierig is naar wat er in het verhaal gebeurt is gemotiveerd om te leren en kennis op te doen.
Bron: LinkedIn
Jelle Jolles is publicist, hoogleraar e.m. Neuropsychologie en klinisch neuropsycholoog. Hij...
Offerte opvragen Bekijk het profiel