‘Magie en metaforen geven verandering kracht’

Keynote-spreker, illusionist, mentalist en creatief denker Jan Reinder daagt zijn publiek uit open te staan voor verandering door zijn kennis over het beïnvloeden van de menselijke geest te combineren met visuele magische trucs en krachtige metaforen. Daardoor verslapt de aandacht van de zaal niet als hij tijdens zijn ‘Magic Minded’-shows spreekt over keuzes maken, uitdagingen aangaan, motivatie, het onmogelijke mogelijk maken, succes, leren, gedrag, presteren, ondernemen, innoveren en groeien. Wat Jan laat zien zegt meer dan woorden. De boodschap die een bedrijf via hem overbrengt komt beter en sterker over dan tijdens de ochtendvergadering. “Ik ben nu bezig de impact van de show te verlengen naar de toekomst door zaadjes te planten die mensen herinneren aan hun dromen en het vervullen ervan.”

Als professioneel illusionist inspireert hij niet alleen mensen meer te halen uit hun werk en leven, Jan Reinder verwondert ze ook, zet ze aan het denken en stimuleert hun creativiteit. Daarnaast reist hij de hele wereld over om theater-, tv- en bedrijfsshows te geven met bijzondere acts. Zijn geblinddoekte rattenvaltruc is al 19,8 miljoen keer bekeken via YouTube. “Dat is puur entertainment. ‘America’s got talent’ vraagt al twee jaar of ik als kandidaat mee wil doen, maar daaraan heb ik geen behoefte. Een talentenshow kan je maken of kraken, ook al ben je heel goed”, vertelt Jan die onder andere op de Bühne heeft gestaan in Las Vegas en Los Angeles.

Een talentenshow kan je maken of kraken, ook al ben je heel goed.

“Wat ik doe komt voort uit de goochelkunst, die allerlei categorieën omvat, zoals manipulatie (vingervlugheid), illusionisme (denk aan Hans Klok), mentalisme (dan ben je bijna een psycholoog en gaat het over gedrag begrijpen, mensen beïnvloeden, manipuleren en gedachten lezen). Het is geen gave. Ik ben niet geboren met een zesde zintuig, maar kan wel de illusie geven dat het zo is en gedachten planten. Het publiek twijfelt dan over wat echt is en niet. Het antwoord moeten ze zelf bepalen. Dat is een spannende mix die aansluit op wat ik voor bedrijven doe met mijn ‘Magic Minded’-shows, waarmee ik met behulp van magie individuen inspireer hun prestaties te verhogen door hun denken te veranderen.”

Metaforen

“Ik gebruik metaforen. Die hebben meer impact en mensen onthouden ze beter. Kijk naar sprekers. Powerpoint-presentaties blijven vaak niet hangen, maar sprekers die een goed verhaal met beeldende metaforen combineren raken mensen. Wanneer ik als illusionist en mentalist in een act iets loslaat, versterkt magie die metafoor en wordt duidelijker wat ze daarmee in hun leven of bedrijf kunnen doen. Vooral mentalisme is nauw verbonden met psychologie”, aldus Jan, die ook geschoold is in neuro-linguïstisch programmeren (NLP) en daardoor veel weet over menselijk gedrag.

Hij bezoekt seminars van onder anderen Tony Robbins en bestudeert hoe deze levens- en bedrijfsstrateeg mensen stimuleert en in beweging brengt. Ook bekijkt hij wat hij kan met de ‘Seven Habits of Highly Effective People’ van de inmiddels overleden Stephen Covey, wiens seminar hij eveneens heeft bezocht, en bezoekt hij ijsman Wim Hof, die zijn geest en ademhaling zo heeft getraind dat hij vrijwel naakt vrieskou kan doorstaan. “Al die mensen zijn specialist op een bepaald onderdeel en ik onderzoek hoe zij dat doen. Mensenkennis is belangrijk. Ik wil weten of ik hun kennis kan gebruiken, wat interessant is en goed werkt. Daarop heb ik trucs gebaseerd, waarmee ik mooie dingen kan doen.”

Door het magische randje rond de metaforen die Jan zijn publiek voorhoudt blijft iedereen alert.

‘Magic Minded’

Inmiddels heeft Jan Reinder meer dan drie uur materiaal met mooie metaforen en interessante onderwerpen voor ‘Magic Minded’. “Per bedrijf kijk ik op welke boodschap ik mijn presentatie kan aanpassen en met welke metaforen, verhalen en trucs ik die kan overbrengen. Na heel veel shows kan ik een goede mix maken, doordat ik snap ik hoe de wereld – ook zakelijk – in elkaar zit. Elk bedrijf denkt originele problemen te hebben, maar uiteindelijk komt het altijd neer op tien uitdagingen, zoals communicatie, het onmogelijk mogelijk maken en veranderen.

Steeds zijn er nieuwe problemen die zich voordoen, vooral in deze tijd. Alles verandert en ontwikkelt zich snel, waardoor flexibiliteit en bereidheid tot samenwerken belangrijk zijn. Ik kom dan met een fascinerend verhaal dat vooral gaat over patronen, hoe mensen in elkaar zitten en waarom veranderen zo moeilijk is. 35-plussers hebben al een blauwdruk gecreëerd van hun leven en zitten vast in een patroon. Ze denken met originele ideeën te komen en alles zelf onder controle te hebben, maar herhalen eigenlijk gewoon gewoonten die ze zichzelf hebben aangeleerd. Tegelijk staan jongere geesten open voor vernieuwing en verandering. Ouderen hebben ervaring en dus wijsheid, maar doordat alles zo snel verandert is het loslaten van ingesleten leefpatronen voor hen ook lastig. Beide groepen zijn nodig.

Dat wil ik bedrijven en hun medewerkers duidelijk maken, nadat ik mij eerst door de directie heb laten briefen over wat binnen de organisatie speelt.” Door het magische randje rond de metaforen die Jan zijn publiek voorhoudt blijft iedereen alert. Jan noemt zijn show/presentatie ‘entertrainment’. “Wanneer mensen niet geïnteresseerd zijn een boodschap binnen te krijgen, zien ze gewoon een fantastische show. Het is entertainment, geeft hen energie en tegelijk plant ik zaadjes. Dankzij de metaforen, die niet heel specifiek zijn, plukt iedereen er wat anders uit. Ieder individu is immers met z’n eigen ding bezig en beschouwt zichzelf vaak als de belangrijkste persoon.”

©Hans van Eijsden

Neuro-linguïstisch programmeren

Het bestuderen van neuro-linguïstisch programmeren (NLP) bij grondlegger Richard Bandler heeft Jan het instrument opgeleverd dat hem helpt begrijpen hoe ons gedrag in elkaar zit, welke invloed dat heeft op onze leefpatronen en hoe je daarmee kunt spelen. “Dankzij NLP en andere instrumenten kan ik mensen lezen en begrijpen, maar ook beïnvloeden. Bij langere shows kan ik iets meer de diepte in. Het is interessant na afloop te horen wat het publiek eruit heeft gehaald.” Later blijkt pas echt of en welk effect de geplante zaadjes hebben. Op de vraag wat de kracht is van zijn presentaties, zegt Jan: “Als het publiek de hele dag heeft geluisterd en gekeken naar zeer serieuze sprekers, is die heel sterk.”

Als je gelukkiger bent presteer je 31 procent beter.

Mensen zijn niet meer in staat op de ouderwetse manier informatie tot zich te nemen. Daarom haal ik mensen op het podium, betrek ik het publiek bij wat ik doe en zorg ik ervoor dat ze in een andere staat komen. Daardoor stijgt hun energieniveau en begrijpen ze waarom het gaat. Veel mensen hebben dan het idee dat ze anders moeten denken en doen. Dat is lastig, vanwege de patronen waarin ze zitten. Hersenen vinden het ’t fijnst om op de automatische piloot te werken. Het aansturen van nieuwe connecties kost immers veel energie. Dan gaan mensen vanzelf smoezen verzinnen om iets niet te doen en blijven ze op dezelfde manier functioneren. Daarom zeg ik dat ze zichzelf moeten prikkelen om nieuwe dingen te leren.

Dat doe ik ook, als ik nu in de file sta probeer ik mondharmonica te spelen. Door af en toe uit de comfortzone te stappen vormen neuronen nieuwe hersenverbindingen, dat houdt het brein fit.” Verder maakt het volgens Jan Reinder uit hoe iemand staat of zit. Houding is belangrijk. Uit onderzoek blijkt dat mensen die een beetje gesloten zittend luisteren naar een presentatie niet openstaan voor informatie. “Doe op het werk eens een pen tussen je tanden, dan heb je stiekem een lach op je gezicht en ben je tijdens het uitvoeren van een opdracht positiever en haal je betere resultaten. Als je gelukkiger bent presteer je 31 procent beter.”

Voorover gebukt staan en het onmogelijke mogelijk willen maken is geen goede combinatie. Dat drukt zelfs depressiviteit uit. Rechtop staan, goed ademen en bewegen werkt beter. “Ik laat mensen ervaren dat ze tot meer in staat zijn dan ze denken, bijvoorbeeld door ze op het podium uit te nodigen, te laten opstaan en dat ook echt te laten ervaren. Dan voelen ze het verschil tussen verschillende houdingen. Een ‘powermove’ geeft het hele lichaam energie, waardoor je beter werkt. Mensen die tijdens een sollicitatiegesprek actiever overkomen en een bepaalde energie uitstralen maken een grotere kans op een baan, zelfs als ze niet de beste papieren hebben. Het werkt het beste voorafgaand aan het gesprek twee minuten in een bepaalde houding te gaan staan om de energie door je lichaam te laten stromen. Het toilet is misschien de beste plek om dat te doen.”

Mensen zijn lang gehersenspoeld om op een bepaalde manier te denken, wat de keuzevrijheid enorm beperkt.

Invloed van informatie

Tijdens de show vraag ik iemand aan een willekeurig woord te denken en of hij of zij verbaasd zou zijn als dat woord op mijn T-shirt zou staan. Met grappen en interacties met het publiek toon ik aan hoe gemakkelijk mensen te sturen zijn, in dit geval in de richting van het goede antwoord. Daarna ga ik dieper in op de informatie de we tot ons nemen en hoeveel invloed wat we lezen en sociale media op ons hebben. Uit de experimenten die we daarna doen blijkt dat vrije keuzes niet zijn wat ze lijken en patronen vaak flink zijn ingesleten. Iedereen zit nu eenmaal in een soort bubbeltje.” Een matrix waar we niet doorheen kunnen kijken. “Mensen zijn lang gehersenspoeld om op een bepaalde manier te denken, wat de keuzevrijheid enorm beperkt. Met magie laat ik zien hoe we in die bubbel leven en probeer ik een boodschap mee te geven, waarna ik terugkom op de patronen waarin we zitten en hoe we die in een bepaalde richting kunnen sturen.”

Als je voor je droom wilt gaan moet je de risico’s durven nemen.

“Keuzes die we maken creëren onze toekomst, maar niet per se de toekomst die we willen. Hoe kunnen we dat resultaat beïnvloeden, wetend dat vijf procent van ons gedrag en dus onze keuzes bewust is en 95 procent onbewust? Toch hebben we invloed. Dat is spannend, want altijd staat er iets op het spel. Ik pak vier zakjes. In één daarvan doe ik een rechtopstaande spijker. Ik vraag iemand wat hem of haar gelukkig maakt en die gedachte in een zakje te plaatsen. Dat zakje sla ik plat. Het publiek houdt de adem in, niemand weet in welk zakje die gevaarlijke spijker zit. Na een paar vragen moet de kandidaat, met nog twee zakjes te gaan, de finale keuze maken. Die persoon moet iets noemen dat uitdagend is in zijn of haar werk. De zaal luistert mee, want dat houdt hen ook bezig. Dan moet de kandidaat het zakje aanwijzen waarin de laatste positieve gedachte terecht moet komen, maar neemt hij of zij ook een risico door dat zakje plat te slaan als er een gevaarlijke spijker in kan zitten?

Als je voor je droom wilt gaan moet je de risico’s durven nemen. Gekkenwerk? Het hoeft niet, maar het gaat over grenzen verleggen. Ik help de kandidaat natuurlijk door hem of haar de juiste richting in te sturen.” Er is voor zover bekend nog niemand gewond geraakt. Jan Reinder zoekt steeds naar manieren om ervoor te zorgen dat zijn shows/presentaties langer resoneren. “Ik probeer het denken zodanig prikkelen, dat het effect ervan niet na een dag verdwijnt. Ik wil zaadjes planten zodat mensen terugdenken aan de show en daarmee de impact verlengen tot een maand, een jaar of langer. Bijvoorbeeld door te vertellen hoe ze een anker kunnen creëren (NLP), zodat hun dromen onthouden en vervullen.”

Tekst: Jacques Geluk
Bron: Academy Magazine 2020