This site requires JavaScript to render the code.

Need to know how to enable JavaScript? Go here.

Speakers

Leiderschap = meer verkennen, minder bedenken

De toekomst gaat niet over voorspellen, identificeren van hypes of opsommingen met snelle, schijnbaar succesvolle startups, maar over verkennen en anticiperen.

Tony Bosma

Trendwatcher | Futurist

Tony Bosma: “De juiste vragen stellen in plaats van bevestiging zoeken van de dingen die je wilt vinden. Je niet afvragen waarom ontwikkelingen plaatsvinden maar je juist afvragen; waarom is dat nog niet gedaan? Zorgvuldige verkenningen van de toekomst maken dat organisaties mogelijke effecten van trends en onzekerheden in kaart brengen. Ze leren kritisch naar de hedendaagse wereld, en eigen organisatie, te kijken. Immers veel van de dingen die we als mens normaal vinden blijken abnormaal.

De toekomst vraagt daarom van leiders niet om de uitzondering te zijn op de regel maar om de regels te veranderen. Niet om minder slecht te doen, maar om alleen maar goed te doen. Niet om de problemen op te lossen, maar om het systeem dat de problemen veroorzaakt aan te pakken. Dat wordt verwacht van organisaties van de toekomst.

Het identificeren en doorbreken van denkkaders wordt juist met toekomstverkenningen gefaciliteerd. Een repeterend proces door het continu beschikbaar komen van nieuwe kennis en inzichten. Iets dat verankerd moet zijn in iedere organisatie. De realiteit is echter dat toekomstverkenningen veelal worden gezien als een luxe.

Een eenmalige sessie die het topmanagement voorziet van de broodnodige inspiratie. We zetten even de geest open voor vernieuwing om vervolgens weer opgeslokt te worden door de waan van de dag. Prachtig beschreven toekomstvisies en trendrapporten als vulling voor de bureaula of extra activiteit voor de eindejaarsbonus van de individuele manager. Toekomstbewustzijn, anders denken en innovatie als leuke gimmick voor organisatie events. Continue toekomstverkenning is niet de ‘icing on the cake’, maar de zuurstof voor succesvolle bedrijven.

Trek het heden in twijfel

Miljarden worden geïnvesteerd om terug te gaan naar het ‘oude normaal’ of het ‘nieuwe oud’. Hoe we het ook noemen, we stellen ons onvoldoende de vraag of we wel terug willen naar dat oude normaal. De afgelopen periode heeft een minuscuul vetbolletje, in de vorm van een virus, ons duidelijk gemaakt wat wereldwijde denktanks en expertgroepen ons al jarenlang voorhouden.

De verslaving aan een schijnbaar maakbare wereld waarin de mens zich boven de natuur stelt. De veelal totaal onzinnige hoeveelheid reisbewegingen, klimaatcrisis en de toenemende sociale tweedeling. Onze ziekmakende leefstijl. Om maar te zwijgen van hoe vrijheid van keuze en marketing onze gezondheid totaal hebben ondermijnd. Slechts een aantal voorbeelden dat recent nog duidelijker is geworden. We horen het wel, maar luisteren niet. Of missen we de dagelijkse druk die alleen door de toekomst ons maar in zeer gebrekkige hoeveelheden wordt geboden?

Gelukkig hebben we altijd nog de technologie als hét wondermiddel. Het dedain van de technologiesector die organisaties doet geloven dat met technologie alles sneller, eenvoudiger en efficiënter wordt. Alsof alleen daar de oplossingen liggen voor de toekomst. Uiteraard mogen we ook deze noodzakelijk stappen niet onderschatten, maar de toekomst ligt vaak juist in het anders doen. Maar ‘anders’ staat in het vocabulaire van de manager niet bovenaan. Daar staat vooral ‘efficiënter’. Helaas wordt de toekomst niet alleen gevormd door wat we toevoegen maar ook door wat we weigeren af te breken of in twijfel te trekken.

Laten we de leegte van een onzekere toekomst als uitnodiging zien om de vrije geest te stimuleren

De hedendaagse digitalisering biedt legio kansen maar nodigt vooral ook uit om de vraag te stellen: is wat we technologisch kunnen ook wat we willen? Met elke nieuwe investering en toevoeging vanuit nieuwe technologie stemmen organisaties voor de samenleving van de toekomst. Vraag is of diezelfde organisaties zich voldoende beseffen wat voor wereld we hiermee realiseren. Op welke manier draagt de organisatie met haar innovatie bij aan maatschappelijke ontwikkelingen?

Alleen technologie is niet interessant. Pas in combinatie met maatschappelijke en economische trends wordt technologie ineens disruptief. Belangrijk bij toekomstige besluiten is dan ook dat we technologische mogelijkheid nooit verwarren met noodzakelijkheid. In de kolkende zee van de digitalisering zullen ethische organisaties onze nieuwe bakens van rust en vertrouwen zijn. Juist deze houding vanuit organisaties wordt door klanten op de lange termijn gewaardeerd.

Onzekerheid als de status quo

Er is een ding zeker als we naar de toekomst kijken; de wereld is complex en hangt samen van ondoorgrondelijke factoren die op elkaar inspelen. Onze wereld is niet te vatten in modellen. Organisaties die dat beweren, willen vooral hun eigen waarheden de wereld opleggen. Toch leven we meer dan ooit in een wereld waarin we onzekerheid moeilijk kunnen accepteren. Vanuit onze modellen en analyses werken we toe naar een schijnbare onzekerheidsreductie. De verslaving aan statistiek en kansberekening maakt dat we onze vrije geest belemmeren en zelfs onderschatten. Creativiteit die gestimuleerd wordt door juist het ‘niet-weten’ is essentieel voor lange termijn denken. Een toenemend onzekere wereld vraagt van ons allemaal dat we ons openstellen voor de onzekere exercitie van verkennen in plaats van bedenken. En dat vinden wij allemaal moeilijk. Het gaat niet om grip of controle maar om een permanente staat van omgevingsbewustzijn en organisatorische paraatheid.

Het reflexmatige handelen van organisaties

Het is tijd voor een realistische kijk op de wereld en de toekomst. Tijd voor een gezamenlijk bouwgesprek over hoe we als mens en organisatie onze toekomst willen vormgeven. Een gesprek zonder dat de taal ons belemmert in het creëren van toekomstbeelden. Immers, we beschikken niet over het juiste vocabulaire om de toekomst te duiden. Maar door actief bezig te zijn met de toekomst kunnen we die vormgeven. We kunnen gebeurtenissen duiden en ontlenen richting en bestaansrecht aan de onverwachte gebeurtenissen van de toekomst.

De kracht van de organisatie ligt in de onzekerheid van haar omgeving. Daag uzelf uit de grenzen op te zoeken van uw vrije geest en vooral buiten uw eigen mentale beperkingen te gaan. Ga als organisatie meer verkennen en minder bedenken. Bedenken is dé valkuil voor menig organisatie en manager. Ga voorbij aan het geloof van de eendimensionale meetbaarheid van de hedendaagse wereld. Gebruik onderzoek en data, maar laat die niet uw zicht en visie vertroebelen. Het pad tot succes ligt in het openstaan voor het andere in plaats van dicht te slaan door het bestaande.

Omarm de onzekerheid van de toekomst en het niet-weten om juist zo de onverwachte wendingen van de toekomst te kunnen aanvaarden. Denk en handel vanuit wat kan zijn in plaats van wat is!”

 

Bron: ACADEMY Magazine 2021-2022

Tony Bosma

Trendwatcher | Futurist

Tony Bosma staat internationaal bekend als een gerenommeerde futurist en trendfilosoof. Een...

Offerte opvragen Bekijk het profiel