This site requires JavaScript to render the code.

Need to know how to enable JavaScript? Go here.

Speakers

De kracht van verschillen

Rolf Schrama vertelt een allesbehalve standaard succesverhaal over hoe hij zijn beperking eerst negeert, later accepteert en ten slotte omarmt en zijn strijd gebruikt als metafoor voor hoe het bedrijfsleven zou moeten omgaan met diversiteit en inclusie.

Rolf Schrama

Diversiteit & inclusie en persoonlijk leiderschap

“Mijn grote droom was gewoon zijn. De woorden handicap en beperking kon ik niet horen. Na de mavo vocht ik me op tot mijn doctoraal economie en kreeg ik een baan in een chic Amsterdams kantoorpand. Op een dag keek ik uit het raam en realiseerde me dat ik een gewoon leven leidde, maar de buitenwereld me nooit als gewoon zou beschouwen. Al mijn inspanningen hadden tot niets geleid. Ik was uitgestreden, zegde mijn baan op en ontdekte de zeilsport. Samen met mijn zeilmaatje Sandra Nap zeilde ik vier jaar lang de wereld over. Langzaam kreeg ik de regie over mijn leven terug”, aldus Rolf die behalve spreker ‘diversity officer’ is bij Van Lanschot Kempen. Deze bevlogen 1,25 meter grote man motiveert ondernemers en eigenlijk iedereen de kracht van het anders zijn te ontdekken in henzelf of hun onderneming.

Bij zijn geboorte blijkt dat Rolf Schrama een speciale vorm van dwerggroei heeft. Artsen denken dat hij nooit zal kunnen lopen. Als hij vier jaar is volgt hij speciaal onderwijs, tussen allemaal kinderen met een beperking. Hij wordt geconfronteerd met het feit dat hij anders is. “Sindsdien heb ik een groot deel van mijn leven geprobeerd mijn grootste droom, gewoon zijn, in vervulling te laten gaan.” Zijn ouders doen hem op een gewone school en Rolf gelooft al snel dat hij een gewoon jongetje is. Hij groeit op in De Rijp, waar iedereen hem kent en zijn handicap niet meer opvalt.

Als je iemand met een beperking op de juiste plek zet, valt de beperking weg.

“Een beperking zit vaak niet in het feit dat je dingen niet kan, maar in hoe de wereld tegen jou aankijkt. De gewone dingen in het leven, die voor anderen makkelijk zijn, kosten mij veel energie en doordat ik wil meedoen met de rest zelfs extra veel energie. Ik zet me voor 200 procent in om die dingen voor elkaar te krijgen. Veters strikken met mijn vingers is bijna onmogelijk. Ik moest en zou het kunnen, al moest ik een uur eerder opstaan. Ik heb gevochten om op te kunnen staan en te lopen. Het is een wonder dat ik het kan, al zijn het kleine stukjes die ik als een ballerina op mijn tenen afleg. De rest doe ik op een fietsje.”

In zijn nieuwe lezing ‘The power of differences’, ‘De kracht van verschillen’, vertelt Rolf de zaal over het moment dat hij zijn vleugels spreidt en voor het eerst het dorp verlaat om de wereld te verkennen, wat een heel ander toneel blijkt te zijn. Daar zien mensen hem voor het eerst, of beter zijn beperking en daarop reageren ze. “Achter mijn rug zeiden ze ‘Wat zielig’ of ‘Wat knap’. Tegen mij ‘Wat goed dat jij ook veel vrienden hebt’ en tegen mijn vrienden ‘Wat leuk dat jullie hem meenemen’. Dat klonk aardig, maar was het niet. In feite was het micro-agressie en daarover gaat mijn verhaal. Die opmerkingen waren goedbedoeld en niet discriminerend, maar gaven wel weer wat hun beeldvorming over mij was. Dat stak, ik wilde gewoon zijn en zag het als een directe aanval.”

Als puber verergert dit gevoel. Zijn vrienden hebben hun eerste vriendinnetje, hij niet. De mavoleerling gaat overcompenseren en droomt net als de meeste pubers van rijkdom, een Porsche en een grachtenpand, waardoor mensen hem voor vol zouden aanzien. “Ik was zo vastberaden dat het me is gelukt economie te studeren aan de universiteit en een goede baan te krijgen bij een internationale organisatie, met een duur kantoor in de Jordaan.

Op een gegeven moment besefte ik dat ik 20 kilometer verder was gekomen, maar in wezen geen meter. Dat was niet de wereld ontdekken. De buitenwereld vond het knap wat ik had bereikt, maar het had me geen vrijheid gebracht, ik voelde mij beperkt door mijn eigen idealen. Ik leefde andermans succes. Het had me veel moeite gekost zover te komen, maar nu deed ik dingen waaraan ik een hekel had en dat vijftig uur per week. Volgens anderen was ik niet meer de vrolijke jongen, die altijd dacht in kansen en dat raakte me enorm. Waarom wilde ik gewoon zijn?” De mensen tegen wie hij het meeste opkijkt zijn echt zichzelf en bewandelen hun eigen, liefst bijzondere pad.

Onbewuste vooroordelen

Rolf zegt zijn baan op en realiseert zich dat hij zichzelf nog nooit heeft geaccepteerd en altijd probeert iemand anders te zijn dan hij werkelijk is. Hij besluit zichzelf centraal te stellen en aanvaardt dat zijn beperking daarbij hoort en essentieel is. Hij weet nog niet wie hij zelf is en moet eerst zichzelf accepteren, voordat anderen hem kunnen nemen zoals hij is. Hij gaat naar een conventie voor kleine mensen in Amerika en ontdekt daar dat hijzelf ook onbewuste vooroordelen heeft, ook over kleine mensen als hij. Het toppunt van ‘Unconscious bias’, noemt hij dat.

“Dat te erkennen was confronterend en bevrijdend tegelijk. Ik zag daar voor het eerst andere kleine mensen en vroeg me meteen af of ze een baan hadden, konden meekomen. Ik voelde zelfs medelijden. Ik had ook vooroordelen over de corpsballen met wie ik op de universiteit zat. Dacht dat ze nooit tegenslagen hadden gehad, gepamperd waren en daardoor geen goede managers konden zijn. Later bleek dat sommigen de vreselijkste dingen hadden meegemaakt en net zo hadden moeten vechten als ik. Ik had me nooit opengesteld voor anderen, verbaal was ik scherp en soms compenseerde ik door iemand met de grond gelijk te maken, zonder dat diegene iets had gezegd. Elk groot mens was een potentiële vijand. Elke discussie moest ik winnen. Met het bezoeken van die conventie is mijn acceptatieproces begonnen. Daar ging ik andere kleine mensen waarderen en dus ook mezelf.”

“Ik maakte van mezelf de BV Rolf en mijn nieuwe doel was er een gezonde onderneming van te maken. Daar maakte ik een plan voor. Doordat ik langzaam mijn beperking accepteerde, gingen nieuwe deuren open. Gehandicaptensport – ik durfde dat woord vroeger niet uit te spreken, want ik was gewoon – leek de oplossing voor alles. Veel sporten waren niet haalbaar, ik ben eigenlijk te gehandicapt voor gehandicaptensport. Toen kwam ik bij zeilen terecht. Daarin had ik me nooit verdiept. Het bleek een mooie sport voor mensen met een beperking te zijn. In de boot komen was een gedoe, maar eenmaal erin was ik gelijkwaardig aan mijn tegenstander in de competitie. Ik was voor het eerst gepassioneerd over iets en wilde niets anders meer.”

Op een gegeven moment besefte ik dat ik 20 kilometer verder was gekomen, maar in wezen geen meter. Dat was niet de wereld ontdekken.

Zijn enthousiasme is terug, zijn dag begint net zo verwachtingsvol als toen hij vier was. “Elke dag was ik bezig met groeien als persoon. Ik werd gezonder, mentaal sterker, er kwam weer een glimlach op mijn gezicht. Andere mensen met beperkingen waren voor mij voortaan helden, die alles uit het leven haalden en tegen wie ik opkeek. Accepteren werd omarmen en daardoor gebeurde er iets met mij. Ik werd nu echt zelfverzekerd. Een rol die ik altijd had gespeeld, terwijl ik het toen niet was. Nu was ik gewoon een man van 1,25 meter die goed in z’n vel zat en de wereld aankon. Eindelijk durfde ik mijn droomvrouw te vragen.” De Skud18-zeilers Rolf Schrama en Sandra Nap worden samen zevende tijdens de Paralympische Spelen van 2016. Een revanche zit er niet in, want zeilen is geen Paralympische sport meer. “De beslissing is voor ons genomen.”

Bedrijfsleven

Bij terugkeer uit Rio beseft Rolf dat er nog veel moet veranderen in het bedrijfsleven. Hij wil daarin een rol spelen. Tijdens het borrelen met collega’s krijgt hij steevast te horen hoe knap het is dat hij ook werkt. Het geeft gaf hem het gevoel dat mensen zich boven hem plaatsen en weet dat veel mensen met een beperking daar tegenaan lopen.

“Hoe mooi is het als ik die beeldvorming kan veranderen, door mijn werk als ‘diversity officer’, maar ook door op het podium te gaan staan. De mensen en zeker de ondernemers in de zaal hebben hun eerste indruk, maar na mijn verhaal is er iets met hen gebeurd. Ik vertel dat ik heilig geloof dat afwijkingen iets toevoegen. We zijn als mensen geneigd in groepen te denken, maar juist degenen die afwijken voegen iets toe, brengen wat extra’s mee. Managers zijn geneigd personen aan te nemen die op hen lijken. Dat is geen waarde toevoegen, maar capaciteit. Het is lastig mensen die anders zijn, doordat ze gehandicapt zijn of van kleur zijn bijvoorbeeld, aan te trekken. Dat vraagt om een andere, complexere manier van leidinggeven, maar de extra waarde die je creëert is goud waard.”

“Het is ook nodig. Bedrijven worden steeds internationaler met een bredere klantenkring, die ook diverser en inclusiever wordt. Hen wil je ook begrijpen. In een echt efficiënte wereld maakt het niet uit wat of wie iemand is, maar zo gemakkelijk is het niet. Mensen met een beperking hebben vaak een ander en langer pad bewandeld vol obstakels, zijn veelal oplossingsgericht en kunnen beter omgaan met tegenslagen en veranderingen. Als je iemand met een beperking op de juiste plek zet, dan valt de beperking weg. Dat betekent dat we hen de kans moeten geven in plaats van alleen maar die rolstoel te zien. Ik help onbewuste vooroordelen te doorbreken en daarom zijn soms aparte programma’s nodig om mensen binnen te krijgen en kansen te geven zichzelf te bewijzen.”

Dat er veel belangstelling is voor zijn lezingen en trainingen blijkt uit het feit dat de aanvragen sinds de versoepeling van de coronamaatregelen letterlijk binnenstromen. Rolf is er helemaal klaar voor.

Bron: ACADEMY Magazine 2021-2022

Rolf Schrama

Diversiteit & inclusie en persoonlijk leiderschap

Het verhaal van Paralympisch zeiler Rolf (1,25m) is geen standaard succesverhaal, maar een...

Offerte opvragen Bekijk het profiel