Als de schapen je voorgaan

Ik heb mijn leven lang verhalen verteld, als docent, uiteraard, maar ook als spreker. Wat ik daarbij geleerd heb is dat we dikwijls de neiging hebben dingen moeilijk te maken, wellicht omdat we dan denken dat het belangrijker overkomt. Maar de kunst van de verhalenverteller lijkt mij nu precies om moeilijke dingen gemakkelijker te maken voor de luisteraar, kinderen of volwassenen. Mijn allereerste jaar van mijn carrière was ik wiskundeleraar in een middelbare school en geloof me, je kan wiskunde echt gemakkelijk maken voor de kinderen.

Door mijn actieve leven heb ik altijd geprobeerd moeilijke dingen gemakkelijk voor te stellen, of dat nu chaos theorie was, of complexiteit, wicked problems of de kwantum wereld. En eenvoudig is niet oppervlakkig.

Recent viel ik in LinkedIn op een discussie over een filmpje waarbij twee Border Collies een paar honderd schapen in een weide dreven. Leuk en indrukwekkend, maar er werden langs alle kanten geweldige leiderschapstheorieën aan verbonden. De persoon die het filmpje plaatste suggereerde dat we het in managementopleidingen misschien te moeilijk maken als we over leiderschap praten, waarop anderen met minder of meer emotie verwezen naar leiderschap onder druk (van de honden), drijven van mensen ipv leiding geven.

Nu ben ik toevallig ook hulpherder en hoed geregeld een koppel schapen in Wassenaar. Vorig jaar ben ik met mijn hond meegegaan met de Transhumance: 2700 schapen van de vallei naar de bergen wandelen in Zuid-Frankrijk. Recent heb ik daar een boek over geschreven: Als de schapen je voorgaan. Het gedrag van schapen en honden op mensen overzetten lijkt me nogal sterk, maar wat we wel heel nuttig kunnen doen, is kijken naar hoe de natuur zich organiseert, hoe leiderschap zich daar toont. En dan zien we dingen als community, samen, ieder zijn rol en in respect en mededogen voor anderen, een leefbaar ecosysteem maken. Maar ook een verregaande harmonie tussen mensen, dieren en planten. Wij zijn de natuur maar hebben ons teveel buiten die natuur gezet. Wat gebeurt er als we die connectie proberen te herstellen? Wat zien we dan als we spreken over leiderschap?