We moeten met elkaar optrekken, niet de tent uitvechten

Eigenlijk had ik het gesprek willen beginnen met het nieuws dat Diana Matroos voortaan ook lezingen geeft, maar ze benadrukt dat ze eerst wil praten over het dagvoorzitterschap dat heel belangrijk voor haar is en blijft. In haar gezellige keuken in hartje Amsterdam zegt ze: “Ik voel bijna alsof ik dan een soort dirigent ben en iedereen in de flow meekrijg, terwijl het toch inhoudelijk is. Daar houd ik van, want alleen af- en aankondigen van sprekers is niet heel boeiend. Interactie met de zaal en de sprekers op het podium is belangrijk, bovendien wil ik de sprekers in hun kracht zetten.”

Soms is ze een beetje streng, omdat het anders uit de hand loopt, maar dan wel op een ontspannen manier. “Door al mijn ervaring, ik doe dit al zo lang, heeft die dirigentenrol zich ontwikkeld.” Daarbij helpt het feit dat Diana zich altijd goed inleest en voorbereidt. “Ik vind het niet leuk als ik niet goed begrijp waarover het gaat. Dan kun je ook geen evenwichtige partner zijn op zo’n dag. Ik ben echt wel iemand van de inhoud.”

Ze houdt ervan congressen, seminars en andere bijeenkomsten (op maat) te leiden over een grote variëteit aan onderwerpen. “Alles heeft met alles te maken. Los van zakelijke en menselijke aspecten, heb ik kennisgemaakt met wat er in allerlei verschillende sectoren gebeurt. Doordat ik in al die sectoren gedoken ben, heb ik geleerd dat het een wat zegt over het ander. Ik kan goed de verbanden zien en dat kan ik gebruiken om het beste te halen uit een bijeenkomst die ik mag leiden.” Ze ziet het als een belangrijke taak het publiek bij de discussie of het programma te betrekken en aan te spreken.

“Tijdens de voorbespreking met de opdrachtgevende organisatie, die haar publiek en klanten goed kent, vraag ik wat nodig is om de ogen van die mensen te openen en hoe je hen in beweging krijgt. Vaak is daar dan nog niet over nagedacht. Ik probeer eveneens de mensen in de zaal te begrijpen om een goede connectie te kunnen maken. Dat is super belangrijk, want om hen bij de les te houden moet je weten wat hen drijft en in hoeverre dat correspondeert met de organisatie die die dag ‘in the picture’ wil staan.” Diana Matroos staat erom bekend dat ze zowel in de media (eerder onder andere RTL, RTL Z en de VPRO – ‘Buitenhof’ – en sinds 2016 BNR) als tijdens congressen en seminars scherpe vragen stelt. “Ik zal altijd een onafhankelijke denker blijven, daarvoor vragen mensen mij ook.”

Ik haal een interview aan dat Diana in 2021 heeft gehouden met Sjaak de Gouw, directeur publieke gezondheid GGD en GHOR Hollands-Midden, over coronavaccinaties. Zij stelt daar kritische vragen over, wat dan nog vrij ongebruikelijk is. “In zo’n interview ben ik eigenlijk weer de dirigent. Ik moet ervoor zorgen dat de mensen iets zien en horen dat hout snijdt en diepte heeft, maar waarbij iedereen zich ook goed voelt. Je kunt scherpe vragen stellen en toch ervoor zorgen dat de geïnterviewde zich gerespecteerd blijft voelen. journalist, presentator en interviewer als dagvoorzitter, ook op verzoek van de organisatie. Dat is een leuke combinatie.”

‘Ik wil nooit Miss Diversiteit worden’

“Ik word vaak gevraagd te spreken over inclusiviteit en diversiteit, termen die tegenwoordig vaak vallen, maar ben dat altijd een beetje uit de weg gegaan”, vertelt Diana. Eigenlijk zou het zo normaal moeten zijn dat iedereen gelijk is in een diverse maatschappij, dat we het er niet over zouden hoeven hebben. “Ik wilde en wil nooit Miss Diversiteit worden, daar heb ik een beetje moeite mee en een van de redenen dat ik zolang nee heb gezegd. Als dagvoorzitter gaat het niet over mij en dat vind ik fijn, desondanks ga ik nu toch spreken. Ik vind het mooi dat de gemeente Amsterdam, mijn eigen stad, dat heeft gevraagd. Bovendien zijn er veel bedrijven die mij achter de schermen vragen om eens mee te denken, omdat ze niet altijd weten hoe ze ermee moeten omgaan.” Het onderwerp is ook al voorbijgekomen tijdens interviews op BNR, het bevragen van ondernemers en door haar voorgezeten congressen en topconferenties over culturele diversiteit voor de Sociaal-Economische Raad (SER), waarbij ook koningin Máxima aanwezig was. “Daar heb ik veel kennis opgedaan en die kan ik nu tijdens lezingen delen, gecombineerd met mijn persoonlijke verhaal.”

Ze wil niet dat haar lezingen verworden tot obligate diversiteits- en inclusiviteitspraatjes. “Ik zie diversiteit en inclusiviteit echt als een kracht en probeer vanuit de weerstand die ik tegenkom het positieve dat we er met elkaar kunnen uithalen te benadrukken, zonder schuldigen aan te wijzen of steeds naar het verleden te kijken. Ik geloof in de weg vooruit. Natuurlijk zijn activisten nodig om transformaties door te gaan, maar ik ben dat nadrukkelijk niet. Ik ben hen dankbaar voor hun werk, activisme past echter niet bij mij. Ik denk juist dat je elkaar moet vinden om verder te komen en het negativisme dat er over en weer is te doorbreken.

Ik ben wit, ik ben zwart, het zit allebei in mij

Op mijn website staat ‘Ik ben wit, ik ben zwart’. Het zit allebei in mij. Het is in mij verenigd dankzij een witte moeder en een zwarte vader. Toen ik opgroeide waren zij zo’n beetje het eerste gemengde stel, met een handjevol anderen.” Volgens Diana gaat het bij inclusiviteit en diversiteit vaak om onbewuste vooroordelen en het feit dat we nauwelijks meer met elkaar in gesprek. Daar wil ze verandering in proberen te brengen. “Zeker op de werkvloer is dat een probleem. De mens is als een soort machine aan het werk en we zijn super efficiënt, maar we vergeten contact met elkaar te maken.”

Gewoon met elkaar optrekken

In 2015 heeft ze een statement gegeven waarin ze – na twee interviews over het feit dat ze gediscrimineerd was bij een van haar werkgevers – pleitte voor meer culturele diversiteit in de media, met name op de nieuwsredacties. “Dat statement heeft vrij veel stof doen opwaaien. Daar is echt mijn missie begonnen om te proberen verandering aan te brengen in Nederland door gewoon met elkaar op te trekken en in gesprek te gaan en niet de tent uit te vechten. Ik merk dat veel bedrijven zoekende zijn. We leven sowieso in een tijd van angst, maar we moeten durven fouten te maken en dat is moeilijk, doordat de maatschappij ons constant op de vingers tikt. Dat overschaduwt helaas de meerwaarde van diversiteit, die zich bijvoorbeeld uit in meer creativiteit en denkkracht binnen organisaties.”

Dankzij diversiteit komen vele invalshoeken bij elkaar en daar is een mooie mix van te maken. “Mijn lezing voor TEDx had als thema ‘Diversiteit wint’ en ik ben ervan overtuigd dat je daardoor krachtige organisaties krijgt, die de winnaars zijn van de toekomst doordat ze de kracht en positiviteit van diversiteit inzien.” Tijdens haar lezingen benadrukt Diana dat. Tegelijk benoemt ze alle weerstanden die er zijn. Vervolgens geeft ze, mede gebaseerd op breder en wetenschappelijk onderzoek, aan hoe je die kunt doorbreken. Daarbij richt ze zich niet in eerste instantie op gebeurtenissen uit het verleden. Haar insteek is altijd positief en nooit vanuit slachtofferschap.

Ik maak me echt wel zorgen over die twee werelden die nu dreigen te ontstaan door polarisatie

Alle levens doen ertoe, ‘all lives matter’, vindt ook Diana Matroos, die niet snapt dat sommige zwarte groepen vinden dat witte mensen het niet mogen opnemen voor donkere mensen ‘omdat zij het niet zelf hebben meegemaakt’. “Het gaat erom dat we samen verder komen en als een witte man mij kan helpen ook in zakelijke context, waarom niet? Ik maak me echt wel zorgen over die twee werelden die nu dreigen te ontstaan door polarisatie. Ik denk dat we een soort angst hebben om dingen naar elkaar uit te spreken. Je mag het ook met elkaar oneens zijn!”

Kinderarmoedecampagne

Diana Matroos kan mensen hard, maar altijd respectvol aanpakken tijdens interviews, maar heeft een sterk ontwikkelde menselijke kant, die ze tijdens ons hele gesprek etaleert. Ze is ook bestuurslid bij SIRE (Stichting Ideële Reclame) en denkt mee over campagnes. “Ik heb de ideeën voor twee campagnes bedacht, waarna een professioneel team aan de slag is gegaan met de uitvoering ervan. De kinderarmoedecampagne heeft al gelopen. Met de volgende zijn we nu druk bezig. Zelf ben ik opgegroeid in armoede, wat deels met kleur en de situatie waarin we ons als gezin bevonden te maken had, en persoonlijke anekdotes daarover gebruik ik in het grotere verhaal dat ik wil vertellen. Daardoor weten mensen ook dat ik weet waarover ik praat.”

Bron: ACADEMY® Magazine 2022-2023