Van Den Haag neem ik geen afscheid

Ferry Mingelen heeft eind 2013, op negen maanden na, dertig jaar lang de politiek geduid voor de NOS. “In het begin als presentator/eindredacteur van de parlementaire rubriek ‘Den Haag Vandaag’ ging dat niet zo best”, zegt hij zelf. Allengs is hij echter uitgegroeid tot een der iconen van de publieke omroep, die de politiek zo vertaalt dat kijkers begrijpen wat er gaande is en zelf een oordeel kunnen vormen. Uit het hoofd, zonder autocue. Dat hij weggaat bij de NOS staat vast, maar – verzekert hij – van een afscheid is geen sprake.

Ik wil graag aan het werk blijven en had gehoopt dat ik dat tot mijn 67ste, in elk geval tot na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014, bij de NOS had kunnen doen” zegt Ferry Mingelen ontspannen in het Haagse Café 2005 aan de Denneweg, een paar minuten fietsen van het Binnenhof. “Dan had de publieke omroep een voorbeeldfunctie kunnen vervullen, nu het kabinetsbeleid erop is gericht mensen langer te laten doorwerken. Uiteindelijk is er na lang praten een compromis uitgekomen. Ik mag tot mijn 66ste verjaardag blijven en dat is in december.” Een glimlach verschijnt op zijn gezicht: “Ik had de storm van publieke reacties na het bekend worden van mijn vertrek niet verwacht. Wanneer je je werk goed doet hoor je normaal niet zoveel, maar nu zeiden mensen op straat en via een speciale website het jammer te vinden dat ik wegging. Dat voelde als balsem op de ziel. Vorig jaar heb ik bovendien de Anne Vondelingprijs voor politieke journalistiek gekregen voor mijn hele oeuvre. Eigenlijk kun je zeggen dat ik op mijn hoogtepunt afscheid neem van de NOS.”

‘Ik ga gewoon door’

Een groot afscheidsfeest, zoals traditie is als iemand vertrekt bij de NOS, komt er op Mingelens verzoek niet. Een afscheid in kleine kring is voldoende, waarbij Haagse politici niet van de partij zijn. “Zij zijn namelijk nog lang niet van mij af. Bij andere opdrachtgevers ga ik gewoon door. Zoals het er nu uitziet, zal ik een politieke column voor een krant schrijven, geregeld de politiek becommentariëren op televisie en optredens verzorgen voor de radio.” Gesprekken zijn er al, maar met wie blijft nog even een verrassing, aldus Mingelen, die als spreker en dagvoorzitter van symposia en congressen via Speakers Academy® vanaf volgend jaar vaker dan ooit overal in het land zijn verhaal vertelt en dat van anderen in goede banen leidt. “Nu houd ik, naar aanleiding van mijn boekje ‘Graven rond het Binnenhof ’, ook al praatjes in bibliotheken en zaaltjes in het hele land. Dan gaat het vooral over de historie van Den Haag, de Gevangenpoort, de grafkamers, het Oude Binnenhof, de geschiedenis van Oranje en de strijd tussen regenten, maar ook over de actuele politiek en hoe het ervoor staat in Nederland. Dat is dankbaar, want dat verandert elke week. Die praatjes duren een half uur, gevolgd door een half uur vragen, maar dat loopt vaak uit.”

Geen oplichters en domoren

Ferry Mingelen probeert, net als bij de NOS, uit te leggen wat en waarom er in Den Haag gebeurt, welke problemen spelen en wat de standpunten zijn. “Het is belangrijk dat mensen weten dat politici geen oplichters en domoren zijn. Ze moeten hun standpunten leren kennen om ze te kunnen begrijpen en weten waarover het gaat. Ik draag bouwstenen aan, zodat mensen zelf een mening kunnen vormen. Ik verkondig geen eigen standpunt, maar geef duiding zoals dat bij de NOS heet. Enerzijds, anderzijds, voor beide kanten valt vaak iets te zeggen. In ‘Koefnoen’ hebben ze dat uitstekend gepersifleerd en daarmee de essentie van wat ik doe goed getroffen. Straks, als ik weg ben bij de NOS, kan ik natuurlijk eerder met een eigen mening naar buiten komen.” Dat belooft wat.

“Het is belangrijk dat mensen weten dat politici geen oplichters en domoren zijn.”

Te hoog gegrepen

Al terugkijkend ontstaat een boeiend beeld van de lange carrière van Ferry Mingelen. Tot nu toe, want het vervolg is in de maak. “Na de middelbare school wist ik niet wat ik wilde doen. Tijdens de keuring voor militaire dienst vroeg ik of ze dachten dat een studie of de journalistiek iets voor mij zou zijn. Dat was te hoog gegrepen, ik moest maar in boekhandel gaan werken. Eigenwijs als ik was, koos ik toch voor de journalistiek en solliciteerde ik op een advertentie van Het Vrije Volk (HVV), niet wetende dat de Haagse editie zou verdwijnen. Doordat steeds meer collega’s vertrokken, mocht ik echter na een halfjaar al de gemeenteraad doen. Dat duurde zes maanden, toen werd de Haagse editie opgeheven. Naar Rotterdam wilde ik niet, dus kwam het goed uit dat de chef van Trouw op zoek was naar een goede parlementaire verslaggever. HVV gaf aan dat ik de gemeenteraad ‘aardig deed’. Ik werd aangenomen, mede dankzij het feit dat ik op de HBS van het Christelijk Lyceum in Delft had gezeten. Dat was belangrijk voor de hoofdredacteur van Trouw, de gereformeerde ARP-politicus Sieuwert Bruins-Slot. Na enkele jaren werd ik coördinator van de parlementaire redactie.”

Opstapje

Een mooi opstapje voor Mingelens latere loopbaan bij de publieke omroep, maar met een televisiecarrière is hij dan nog helemaal niet bezig. “Ik zou als correspondent Europa en NAVO naar Brussel gaan, maar financieel kwam dat niet rond. Mijn vrouw en kinderen moesten ook door kunnen met hun leven hier. In 1981 kon ik de correspondent van de Geassocieerde Pers Diensten (GPD), de nieuwsdienst van een groot aan regionale dagbladen, in Brussel opvolgen. Dat viel een beetje tegen. Het was een saaie periode. Er gebeurde in Europa weinig, doordat de Britse premier Margaret Thatcher alles blokkeerde. Daarvoor was het veel interessanter. De kwestie rond de kruisraketten in Europa was in mijn tijd voor Trouw een belangrijk onderwerp. Bovendien werden de regionale kranten in Den Haag en Brussel nauwelijks gelezen. Dat leidde ertoe dat ik solliciteerde naar de vacature presentator/eindredacteur van de door Ton Planken opgezette parlementaire rubriek ‘Den Haag Vandaag’. Tot mijn eigen verbazing heeft hoofdredacteur Ed van Westerloo mij aangenomen. Ik had immers geen enkele televisie-ervaring en was geen natuurtalent als presentator. Een veertiendaagse presentatiecursus bracht daarin geen verandering. Maar ik was ambitieus en het leek me de mooiste baan om te doen. Het was wennen voor mij en de kijker.” Kamerleden roepen hem na een tijdje uit tot slechtste journalist en ook intern is er kritiek. “Dat was een lastige situatie, die me kwetsbaar maakte, omdat ik aan alles ging twijfelen. Tegelijk voelde ik aan dat het zou lukken als ik eenmaal voldoende vlieguren had gemaakt. Ik was zo eigenwijs te denken dat dat gevoel zou uitkomen en dat was ook zo. Langzamerhand werd ik vrijer en losser.”

Nieuwsuur

Sindsdien geniet Ferry Mingelen ervan op een normale manier te vertellen wat er in politiek Den Haag, live en uit het hoofd. Eerst elke werkdag in ‘Den Haag vandaag’. “Daar lag ik wel eens wakker van, want hoe moest je de rubriek bijvoorbeeld op Sinterklaasavond vullen wanneer er niemand bereikbaar was? Om die reden is de rubriek opgenomen in ‘NOVA’ en sinds 2010 in ‘Nieuwsuur’. Wanneer er belangrijk politiek nieuws is kunnen we uitbreiden, maar wanneer er niets gebeurt of er belangrijke internationale kwesties spelen kunnen we het doen met minder of geen zendtijd. Dat is een veel beter uitgangspunt.”

“Ik draag bouwstenen aan, zodat mensen zelf een mening kunnen vormen. Ik verkondig geen eigen standpunt, maar geef duiding zoals dat bij de NOS heet.”

Mingelen vindt dat zijn werk spannender is geworden door de serieuze concurrentie van RTL en andere media. “Als je vroeger om twee uur ’s middags een mooie primeur had kon je die rustig tot elf uur ’s avonds bewaren. Nu word je denk ik ontslagen als je dat doet. De NOS wil concurreren en kan het zich niet meer veroorloven nieuws te bewaren met het risico dat anderen het als eerste brengen. Nadeel van dat snelle is wel dat sommige media feiten niet altijd meer zo nauwgezet controleren als vroeger. Toen was de regel dat een bericht van twee kanten moest worden bevestigd, anders werd het niet gemeld. De NOS moet de feiten altijd blijven checken om haar betrouwbaarheid niet in het geding te brengen.” De concurrentie uit zich ook op een ander vlak: “Voordat RTL de eerste grote concurrent werd van de NOS stonden er twee camera’s in de grote vergaderzaal van de Tweede Kamer. Eén voor het Journaal, de ander voor ‘Den Haag Vandaag’. Nu krioelt het soms van de televisieploegen.” Trots: “Toch kijken er naar ‘Nieuwsuur’ vaak 800.000 à 900.000 mensen en als er politiek iets gaande is meer dan een miljoen. Ook op de verkiezingsavonden geven veel kijkers de voorkeur aan de speciale uitzending van de NOS. Ik denk dat het te maken heeft met de manier waarop wij omgaan met politieke verslaggeving.

Tekst: Jacques Geluk