Danka Stuijver

Over Danka Stuijver

Danka Stuijver (MD, PhD) is huisarts en opiniemaker. In haar tweewekelijkse column in de Volkskrant en eerder ook in het NRC, Trouw en artsenvakblad Medisch Contact schrijft ze over de zorg in al zijn facetten. Met een scherpe, onderzoekende geest en pen bevraagt zij de norm en snijdt zij onderwerpen aan die vaak onbesproken en onbegrepen blijven. De kernvraag: waarom doen wij in de zorg wat wij doen? En kan/moet het anders?

Danka legt uit hoezeer onze zorgfinanciering en marktgerichte zorgstelsel de dagelijkse zorg beïnvloeden. Een systeem waarin elke zorginstelling (ziekenhuis, verpleeghuis of huisartsenpraktijk) de eigen broek moet ophouden. Dat moet stimuleren tot efficiënt en doelmatig werken, maar legt een dwingende focus op geld in plaats van kwaliteit. Vooral ook bij de jaarlijkse contractonderhandelingen met de zorgverzekeraars.
Want de machten en krachten in de zorg zijn groot. De prikkels pervers. De belangen helaas vaak volstrekt tegenstrijdig. Dit maakt dat het bieden van zinnige zorg of passende zorg zo logisch klinken, maar in de praktijk maar met moeite tot uitvoering komen. De focus op geld, in plaats het maatschappelijk- en patiëntbelang van een instelling kan ervoor zorgen dat zelfs een schaars en nodig verpleeghuis failliet kan gaan. Met 20 duizend ouderen op de wachtlijst.

Danka legt niet alleen uit hoe dat komt, maar ook wat dat voor haar als huisarts betekent. Dagelijks merkt zij de gevolgen van een groeiende zorg schaarste:

Ik ben zorgverlener, boodschapper, verwachtingsmanager en vaak de vleesgeworden zorgcrisis.

Daarbij is de centrale vraag hoelang mensen dat gaan accepteren; als je maandelijks keurig je verplichte zorgverzekering betaalt, maar op het moment dat je zorg nodig hebt geen zorg beschikbaar is; dan verandert de zorgpolis zo langzamerhand in een woekerpolis. En zet ons solidaire zorgfundament (jong betaalt mee voor oud, gezond voor ziek) onder toenemende druk.
Danka, die ook zelf in verschillende buitenlanden werkte, benadrukt het belang van het kijken naar zorgstelsels en gezondheidsuitdagingen in andere landen. In haar podcastserie “Over de Grens” sprak ze met 27 dokters uit 24 verschillende landen. Ze leerde dat in Canada, Nieuw-Zeeland en Engeland een overheidsgestuurde (ziekenfonds)systeem bestaat maar de personeelstekorten en wachtlijstproblematiek nog veel nijpender zijn dan bij ons. Daar moeten we van leren vindt Danka.

Naast spreken over de knelpunten in ons zorgsysteem schroomt Danka niet om ook de cultuur en de omgangsvormen in de gezondheidszorg te beschrijven. Deze zijn gebaseerd op vaak diepgewortelde normen en waarden. Ook de afhankelijke positie en het overschot van de ‘jonge klaren’ speelt daarin een rol: jonge medisch specialisten die van tijdelijk contract naar tijdelijk contract gaan en daardoor weinig kritisch kunnen zijn. Ook dat doet zij vanuit eigen ervaring: tot begin 2023 woonde Danka met haar gezin op Aruba vanwege het werk van haar man, medisch specialist, die in Nederland op dat moment geen uitzicht had op een vaste positie.

In haar lezing neemt Danka de luisteraar mee. Door uit te zoomen. Het grote plaatje te bekijken en vanaf die positie het overzicht te hervinden. Hoe is het zo gekomen dat op steeds meer plekken steeds meer mensen niet meer de zorg krijgen die ze nodig hebben? Dat zorgpersoneel liever als zzp-er werkt? Dat een kwart van de huisartsen het vak voor hun 50ste verlaat? Moeten we inderdaad terug naar het ziekenfonds? Is het probleem opgelost als alle dokters gewoon in loondienst gaan? Nee, simpel is het niet maar wel interessant en urgent. Want iedereen krijgt vroeg of laat te maken met de gezondheidszorg.