Je moet het als burgemeester hebben van gezag

Ahmed Aboutaleb heeft na ruim twintig jaar afscheid genomen van het openbaar bestuur. Achtereenvolgens is hij actief geweest als wethouder in Amsterdam, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het vierde kabinet Balkenende en van 2009 tot eind 2024 burgemeester van Rotterdam. “In die periode heb ik een manier van leidinggeven in ons land gezien, waarbij vooral scherp wordt gekeken en geluisterd naar leiders die dat zijn geworden op basis van een verkiezingsuitslag. De combinatie met maatschappelijk gezag zie ik echter niet altijd gebeuren.” Volgens Aboutaleb heeft iemand gezag wanneer mensen naar hem of haar luisteren. “Hij of zij hoeft niet per se altijd te zeggen wat bij mijn persoonlijk karakter past of wat ik graag zou willen horen, maar het moet gezaghebbend genoeg zijn om het wel te wegen.” Een burgemeester heeft een beperkt aantal bevoegdheden, met name op het gebied van de Openbare Orde. “Je moet het als burgemeester hebben van gezag.”

‘Welke afslag heb je gemist?

In de politiek én daarbuiten mist hij op gezag gebaseerd leiderschap, gewetensvol handelen en oprechtheid. “Ik zie nu mensen in de politiek opereren die ik vroeger zag als waardevolle verbinders. Ze slaan nu een taal uit waarvan ik denk: ‘Hoe is het mogelijk? Welke afslag heb je gemist?’ Het beeld bestaat dat je doelen alleen kunt bereiken door heel hard te onderhandelen. We zijn enorm gebrand op debat in de politiek, maar zetten vooral meningen tegenover elkaar die bovendien niet in elkaars richting opschuiven.

Wat ik mis in leiderschap is het aansturen op dialoog. Dan luister je naar elkaar en kun je helemaal of deels overtuigd raken of iemand overtuigen.” Aboutaleb staat bekend om zijn boude, maar eerlijke uitspraken, zoals na de rellen in Hoek van Holland en aan de Beijerlandselaan en de aanslag in Parijs op de redactie van het satirische blad Charlie Hebdo. “Als je het hier niet ziet zitten. rot je maar op naar je eigen land. In Nederland is geen plaats voor mensen die zich tegen onze vrijheden keren.” Hij beschouwt zich nog altijd eigenaar van de term ‘Rot op’ in dit verband. “Die was bedoeld om terroristen de weg af te snijden en Nederland koel te houden. Ik was niet bevoegd, want ik was geen premier en ook niet verantwoordelijk, maar voelde de verantwoordelijkheid. Pas dan kun je een stap vooruitzetten en zo veel ellende vermijden. Leiderschap is ook het goede voorbeeld geven, ethisch en integer handelen. Dat is ook in het bedrijfsleven belangrijk. Het is noodzakelijk samen oplossingen te vinden.” Ook als het gaat om integratie. “Hier geldt het uitgangspunt dat iedereen moet meedoen op de terreinen economie en solidariteit, werken voor je centen, belastingen betalen, onderwijs genieten en meehelpen in de zorg. Dat bereik je door mensen veel ruimte te geven en af en toe hard op te treden.”

Bron: ACADEMY Magazine 2025