Hoe leven en wonen we over 30 jaar?

Jan Latten: “Rond 1950 woonden slechts 300.000 van alle 7,5 miljoen volwassenen alleen. Inmiddels is de volwassen bevolking verdubbeld én het aantal alleenwonenden vertienvoudigd tot 3,1 miljoen. Volgens prognoses van het CBS komen er tot 2050 nog bijna 700.000 eenpersoonshuishoudens bij. Meer dan alle huidige huishoudens van de provincies Groningen en Friesland bij elkaar.

Daarbij zijn alleenstaande ouders niet eens meegeteld. Zou je hen wel meetellen, dan komt het totaal rond 2050 uit op 4,4 miljoen huishoudens. De helft van alle woningen wordt dan bewoond door iemand alleen of een alleenstaande ouder. Dat laat de samenleving komende jaren niet ongemoeid.

Waarom wonen zoveel mensen alleen? Hoe komt het toch dat we steeds vaker alleen zullen wonen? Vergrijzing speelt een belangrijke rol, maar ook andere opvattingen over wat belangrijk is in het leven dragen bij. Wie nu volwassen is houdt er heel andere ideeën op na dan een volwassene destijds. Secularisering, emancipatie, individualisering hebben hun werk al gedaan.

De helft van alle woningen wordt dan bewoond door iemand alleen of een alleenstaande ouder. Dat laat de samenleving komende jaren niet ongemoeid

Om dat te zien is het nodig de lange lijnen van maatschappelijke ontwikkelingen te volgen. Wat is voor nieuwe generaties gewoon geworden vergeleken met die van pakweg 50 jaar geleden? In mijn boek ‘GEEN PANIEK! Liefde en geluk in de 21ste eeuw’ (Bertram + de Leeuw Uitgevers, najaar 2021) geef ik speciale aandacht voor de generatie geboren in de periode 1980 2000, de ‘millennials’.

Die generatie is opgegroeid in welvaart en een tijdgeest van onbegrensde mogelijkheden. Ze nemen die ervaring als vanzelfsprekendheid mee. Nu hebben ze als twintiger, dertiger en begin veertiger daardoor geheel andere verwachtingen van het leven dan hun ouders hadden. Dat beïnvloedt hun persoonlijke gedrag. Ze maken andere keuzes die ook de samenleving raken. Hoe meer mensen alleen wonen, hoe mee woningen nodig zijn.

‘Millennials’ staan in de jaren twintig van deze eeuw midden in hun zoektocht naar een vaste baan, een partner, een woning. Voor sommigen is dat de afgelopen jaren niet meegevallen. Tijdelijke banen en woningschaarste bepaalden het beeld. Anderen hadden op persoonlijk vlak tegenwind en zijn na een scheiding weer alleen, al dan niet met kind. En toen kwam ook nog de pandemie. Hoe zal deze generatie de komende 30 jaar het leven vorm geven?

Nieuwe tijdgeest

We hebben meer dan ooit alle vrijheid zelf te bepalen of en met wie we willen samenwonen. Dat geldt in alle levensfasen. Startende jongeren kunnen in alle vrijheid kiezen eerst alleen te wonen. Twintigers kunnen enthousiast proberen hoe het is samen te wonen. Blijkt het achteraf toch tegen te vallen, begin je gewoon opnieuw: als alleenstaande of zo nodig weer bij papa en/of mama. Dertigers die na vele jaren op elkaar zijn uitgekeken kiezen er – meer dan vroeger – voor alleen verder te gaan, ook als er jonge kinderen zijn. Een partner moet er zijn voor je geluk.

Zodra het geluk niet meer maximaal is, vervalt de zin van samenwonen. De ‘millenials’ blijven een belangrijke groep aanjagers van het groeiend leger alleenwoners. Want ook na hun persoonlijke midlifecrisis zullen zij de eenpersoonshuishoudens verder aanvullen. Ten slotte is er de groeiende groep senioren die vaker alleen blijven wonen en liever latten dan opnieuw gaan samenwonen.

Voor- en nadelen

Vaker alleen achter een voordeur is de consequentie van onze vrije-keuze-samenleving. Die vrijheid heeft zeker voordelen. Samenwoners zijn meer dan ooit ideale liefdeskoppels, anders hadden ze hun relatie immers al verbroken. Anders geformuleerd, onze relaties worden minder vast, steeds flexibeler, maar ook gelukkiger. We wonen dan wel vaker alleen wonen, maar als beloning zijn we ook heel verliefd als we samenwonen.

In een tweeverdienerssamenleving heb je niet alleen een liefdevolle levensgezel maar ook een tweede kostwinner die met jou alle kosten deelt. Misschien dat zo’n levensgezel daarom ook wel schat wordt genoemd. Daten is blijkbaar het moderne woord voor schat zoeken. Want als je zo’n schat hebt gevonden kun je je al snel meer veroorloven, zoals een mooier huis in een betere buurt. Dat zijn slechts de materiële aspecten.

Je kunt ook denken aan stress van je baan. Als je alleen woont moet je met veel zaken, alleen zien te ‘dealen’. Als je met een partner samenwoont tref je thuis een luisterend oor. Je kunt zo eerder van werkstress afkomen. Je loopt minder risico je eenzaam te voelen, hebt minder kans op een burn-out. Er is af en toe iemand die je met beide benen terug op de grond brengt en je verwent… Samenwonen is zo gek nog niet.

Alleen wonen steeds vaker in de herhaling

Ondanks de voordelen van samenwonen zal het alleen wonen blijven toenemen. Als zoekende twintiger, als middelbare ex of als senior single na verlies van de partner. Al met al overkomt het iedereen, gewild of ongewild. We zullen het vaker in ons uppie moeten uitzoeken. De prijs van onze keuzevrijheid zal soms zijn dat we als ongelukkige single door het leven gaan. De trends en cijfers laten zien dat het vaak tijdelijk zal zijn. Het gaat veel meer om afwisselende fasen in het leven van alleen wonen en samenwonen. In wezen komen er steeds meer tijdelijke singles. De vraag is of we daar wel op zijn voorbereid. Denk aan de woningmarkt.”

Bron: ACADEMY Magazine 2021-2022