This site requires JavaScript to render the code.

Need to know how to enable JavaScript? Go here.

Speakers

Van Johan Cruijff tot Neelie Kroes: een kijkje in de keuken van de journalistiek

Topinterviewer Frénk van der Linden trekt door Nederland met de lessen die hij de afgelopen veertig jaar leerde over de manier waarop onze media werken. Instructief voor wie regelmatig met de pers te maken krijgt – en voor wie méér wil begrijpen van ‘De Koningin der Aarde’.

Onder Hollandse Helden - Frenk van der Linden

Frénk van der Linden

Journalist en publicist | Duurzaamheid

Freddy Heineken ontving me in de jaren negentig bij hem thuis in Antibes, aan de Middellandse Zee, met een notarisverklaring in zijn hand. Of ik die als interviewer van NRC Handelsblad om te beginnen maar even wilde tekenen. Pardon, wat stond erin? “Dat ik alles mag veranderen wat ik wil in jouw artikel”, lachte de biermiljardair. “Ook als je ons gesprek van A tot Z correct hebt weergegeven.” Ik tekende. Direct.

“Wat doe je nóu?”, vroeg Heineken. “Jij bent toch de interviewer die altijd zijn mond vol heeft over de onafhankelijkheid en autonomie van de pers?” Ja, knikte ik. Toch kon hij die handtekening krijgen. “U staat met grote regelmaat in ‘Stan Huygens Journaal’ van De Telegraaf ”, zei ik, “en nu wilt u eindelijk eens uitgebreid aan het woord komen in een sjieke krant. Prima. Alleen: wanneer u één woord te veel schrapt, gooi ik het hele verhaal in de prullenbak. Kunt u zich weer melden bij mijn collega’s van De Telegraaf.”

Heineken lachte: hij was lakeien gewend, mensen die keurig deden wat hij wilde, maar ditmaal kreeg hij tegenspel. Daar genoot hij van. In ons vraaggesprek vertelde hij voor de eerste en laatste keer uitgebreid over zijn ontvoering (“Ik was al ruimschoots getikt vóór ik werd gekidnapt”). Het was de start van een professionele relatie die wij tot aan zijn dood zouden onderhouden.

Hoe werken journalisten wanneer zij kopstukken als Mark Rutte, Youp van ’t Hek, Paul Polman, Ivo van Hove, Linda de Mol, Ahmed Aboutaleb, Arnon Grunberg, Neelie Kroes en talloze anderen ontmoeten? Welke interviewtechnieken gebruiken ze? Waarop baseren de media het beeld dat zij geven van Bekende Nederlanders? Wie maken de belangrijkste redactionele afwegingen? Wat speelt zich af achter de schermen van kranten, journaalredacties, tijdschriften, radio en televisieprogramma’s?

“Ik heb een minderwaardigheidscomplex” – Gerrit Zalm –

Daarover vertel ik uitvoerig in de bundel ‘Onder Hollandse Helden – Valkuilen en levenslessen van een vragensteller’. Dit boek verscheen onlangs bij de opening van de gelijknamige expositie over mijn portretten in Museum De Fundatie, Zwolle. Dit jaar zal ik door Nederland trekken om in lezingen en discussies (maar ook op uitnodiging, misschien wel door u) uit de doeken doen wat ik de afgelopen vier decennia met vallen en opstaan heb geleerd over ‘De Koningin der Aarde’, zoals de journalistiek in oude handboeken wordt genoemd. Mijn verhaal lardeer ik met vermakelijke, confronterende en ontroerende anekdotes. Opmerkelijke uitspraken die ik optekende uit de mond van geïnterviewden zullen niet ontbreken.

Een interviewer die frequent CEO’s, ministers, cultuurpausen en andere ‘top dogs’ de maat neemt, moet zelf ook met de billen bloot durven gaan. Ik heb regelmatig grote fouten gemaakt en probeer daar open over te zijn. De ene keer interviewde ik een Tweede Kamerlid te hard, de andere keer liet ik me om de tuin leiden door de topman van een multinational.

“Machtswellust, dát heb ik” – Wouter Bos –

Het loont om te onderzoeken wat journalisten als ik beter zouden kunnen en moeten doen. Niet alleen mijn beroepsgroep heeft het nodige aan een kijkje in de keuken, maar ook lezers, luisteraars en kijkers – én degenen die soms vanwege hun functie door verslaggevers of interviewers het hemd van het lijf worden gevraagd. Daar zitten overigens mensen tussen die het heel anders aanpakken dan Freddy Heineken.

Ooit interviewde ik VVD-staatssecretaris van Onderwijs Annette Nijs, die in ons gesprek haar minister, Maria van der Hoeven van het CDA, kenschetste als absoluut onbetrouwbaar. Die uitlatingen leidden tot het aftreden van de staatssecretaris, een unicum in de Nederlandse politiek. Nijs had er geen behoefte aan haar opmerkingen te schrappen of veranderen. Zij verklaarde publiekelijk dat ze correct was geciteerd en bleef bij wat zij had gezegd. Toen mijn interviewbundel recentelijk verscheen, nam zij in De Fundatie het eerste exemplaar in ontvangst. Annette Nijs is een kerel.

 “Niemand heb ik zo vaak voor klootzak uitgemaakt als Albert Heijn” – Albert Heijn –

Frénk van der Linden

Journalist en publicist | Duurzaamheid

Frénk van der Linden, freelance journalist, werkt voor de NTR-radio (Kunststof),...

Offerte opvragen Bekijk het profiel