Aukelien van Hoytema

Over Aukelien van Hoytema

Aukelien van Hoytema is in het dagelijks leven hoofd van de afdeling Culturele Programma’s Radio, en daarmee van TROS Radio 4. Op zaterdag van 9.00 uur tot 11.00 uur verzorgt Aukelien van Hoytema de productie van het programma ‘Een Goedemorgen Met’ op Radio 4, waarin een bekende Nederlander zijn of haar keuze in klassieke muziek toelicht.

Verder presenteert Aukelien op zaterdag van 11.00 tot 13.00 uur de ‘Top 50 op 4’, samengesteld door de luisteraar via de website www.trosklassiek.nl.

Aukelien werd geboren in Amsterdam, groeide op in Den Haag, studeerde Frans en piano in Genève en musicologie in Leiden en Utrecht. Ze deed staatsexamen piano en studeerde als musicoloog af op ‘De onbekende opera’s van Schubert’.

Het was tijdens een afstudeerstage bij de VARA dat Aukelien met radio in aanraking kwam. Na nog een aantal maanden bij de NOS te hebben gewerkt, kwam ze bij de TROS terecht, waar ze inmiddels 20 jaar werkt.

Ze was verantwoordelijk voor de samenstelling en presentatie van vele programma’s. Aukelien van Hoytema werkte mee aan een aantal televisie-uitzendingen onder de noemer ‘TROS Klassiek’ en produceerde en presenteerde concertseries als ‘Jonge Meesters aan Zee’.

Ook buiten de omroep houdt Aukelien zich op uiteenlopende manieren met het muziekleven bezig. Zij zet zich bijvoorbeeld in voor de Helge Domp Stichting en de Dr. Anton Philipszaal in Den Haag en is bestuurslid van het Koninklijk Concertgebouw Orkest, het Tromp Concours en het Internationale Vocalisten Concours. Daarnaast schrijft zij musicals en zingt zij bij het damesorkest Salut d’Amour en bij een pop-jazzband.

Aukelien van Hoytema vergelijkt een orkest graag met een bedrijf. “Een orkest is kleurrijker. Alles is veel heftiger. In beide gevallen zijn er leiders en ondergeschikten. Het leiderschap van een dirigent is magisch, tegelijk gaat het om vakmanschap. Om allerlei, ook irrationele redenen komt het voor dat orkestleden hun dirigent niet meer pruimen, net zoals dat het geval kan zijn met de directeur van een bedrijf. Bij een kleiner muzikaal ensemble, een strijkkwartet, heeft niemand echt de leiding en moet het samenspel ontzettend fijn en delicaat zijn.

Zo gaat het precies op de afdeling van een bedrijf waar geen baas is. Ook daar is samenwerking ontzettend belangrijk. Als één persoon uit de boot valt, kan de hele boel mislukken. Als er dan geen gesprek mogelijk is lopen de irritaties hoog op. Bij uitvoerende kunstenaars is de kleur dan nog feller. Bovendien vallen die direct door de mand omdat ze optreden voor publiek.

Ik vind het heerlijk lezingen te geven over de parallellen tussen orkesten en bedrijven”, zegt Aukelien, die in het bestuur zit van het Koninklijk Concertgebouworkest, bevlogen. Ze is wat verontwaardigd als ze constateert dat de Arbodienst het orkesten net zo moeilijk maakt als bedrijven. “We mogen niet boven een bepaald geluidsniveau uitgaan en er mag niet langer dan zoveel uur worden gerepeteerd, maar bij sommige stukken móet je lang doorgaan en is het geluidsniveau heel belangrijk. Het zijn maatregelen die absoluut niet in overeenstemming zijn met het bedrijf orkest.”

Aukelien praat over de volgende onderwerpen:

“Hoe gaat China om met talent”

Een verhaal over het hoe en waarom van het succes van Chinese musici en met name van de pianisten.Na een bezoek aan de Chinese conservatoria van Beijing en Shanghai ontwikkelde Aukelien van Hoytema een theorie over dat succes.

“De organisatie van de uitvoering van een opera”

Opera is de meest complexe muziektheatervorm. Voor de totstandkoming van een goedlopende en vooral prachtige en spraakmakende voorstelling komt heel wat kijken. Experts uit een groot aantal theater- en muziekdisciplines moeten een ingewikkelde samenwerking met elkaar aangaan en zorgen dat zangers en orkestleden het beste van zelf geven. Aukelien van Hoytema vertelt over dat spannende proces, waarin het leiderschap wordt opgeeist en betwist door vertegenwoordigers van die discplines en de historische ontwikkeling daarvan.

“Hoe vrij is de kunstenaar”

En is volledige vrijheid wel gewenst? Kwamen de grootste werken wel tot stand in volledige vrijheid? In hoeverre kan een kunstenaar zich in dienstverband ontwikkelen en hoe werkt een zekere dwang op de creatieve geest? Aukelien van Hoytema schetst met voorbeelden uit de muziek, waaruit de toehoorder een parallel kan trekken voor het bedrijfsleven, de wetenschap of de overheid.

“Kurt Weill, een immigrant met succes”

Kurt Weill, de componist van de Dreigroscheoper (tekst Bertolt Brecht), emigreerde vanuit de boeiende en vaak toonaangevende cultuur van het vooroorlogse Duitsland naar Amerika. Hij leefde zich volkomen in in de Amerikaanse cultuur. Door zijn muziek aan te passen aan de smaak van zijn nieuwe vaderland werd hij ook daar een groot succes. Toch behield hij zijn typische eigenheid. Is hij het voorbeeld van de goede immigrant? Aukelien van Hoytema vertelt over het proces van zijn aanpassing.