Niet bepaald een succesverhaal

Als acteur kruip ik doorgaans in de huid van iemand anders. Zeker bij grote of lang lopende producties als Divorce, komt er een heel team aan te pas. Poetst een visagist de rimpels weg (steeds vaker), of voegt ze juist toe (steeds minder) als dat nodig is voor de rol. Verwoord ik uitgeschreven teksten van een scenarioschrijver. Is er een regisseur aanwezig die me aanwijzingen geeft, een schop onder m’n bips of een aai over m’n bol. Heb ik er vaak weken, zo niet maanden repetitie opzitten met collega’s. Kortom, acteren doe je niet alleen.

Schrijven of spreken daarentegen… Moederziel eenzaam zweet ik de spreekwoordelijke bloed, zweet, tranen en peentjes om tot een goed, nee geweldig verhaal te komen. Voor welke gelegenheid ook, na het eerste kennismakingsgesprek begint zich een idee te vormen. Flarden, invalshoeken, anekdotes. De uitdaging is om die brokstukken aan elkaar te smeden tot een lopend geheel, met een kop en een staart. En dat proces is fascinerend. Want geheid denk ik bij iedere speech, zonder uitzondering, ergens wel een keer: waar ben ik aan begonnen, wat doe ik mezelf aan.

Dat grote IT bedrijf, waar ze alle neuzen dezelfde kant op willen. Of dat stel, waarvan zij voor de zesde keer het jawoord gaat geven en over genoeg zelfspot beschikt om dat met iemand van ‘Divorce’ te doen. De bank, waar hele afdelingen er uit gaan. Het snelle reclamebureau met allemaal types die alles al een keer meegemaakt hebben. De uitvaart, die drie dagen later plaats zou vinden en waarvoor ze mij vroegen de ceremonie te begeleiden.

Iedere keer moet en zal ik het best mogelijke leveren. En dat begint met inlevingsvermogen. Laatst stelde ik me voor, dat ik bij zo’n bedrijf zou werken. En dat ik het vermoeden had, dat mijn baan op de tocht zou staan. Terwijl ik net een nieuwe hypotheek had en een prille relatie. Ook met kinderen, dus een samengesteld gezin waarvan met name de tieners het uiterste van ons vergden. En laten we vooral de bijzonder wraakzuchtige ex niet vergeten.

En dat er dan een te dikke B-acteur wordt ingezet om de boel een beetje te verzachten, terwijl jij alles onder je handen ziet verkruimelen. Die carrière, waar je zo hard voor hebt gewerkt. En dat je nog maar moet zien of je op jouw leeftijd nog wel aan de bak komt. Ik leef me dan dermate in, dat ik letterlijk met m’n handen in het haar zit, ijsberend door de gang. Naar mijn kinderen toeter ik of ze niet éven wat stiller elkaar het leven zuur kunnen maken. Tot mijn vrouw zich ermee bemoeit: ‘Dirk, doe eens even normaal, ze zitten heel zoet te ganzenborden samen’.

Als een bezetene galoppeer ik naar mijn laptop, daarbij het ganzenbord omstotend.

Met een klap beland ik in de realiteit. Mijn fantasie had weer eens een loopje met me genomen. Noem het beroepsdeformatie, maar een die wel z’n vruchten afwerpt als het op schrijven aankomt. Ineens weet ik namelijk welke invalshoek ik zal kiezen voor mijn speech. Als een bezetene galoppeer ik naar mijn laptop, daarbij het ganzenbord omstotend. Gelukkig speelden ze natuurlijk online, op de iPad. En was het helemaal geen ganzenbord, maar zodra er niet wordt geschoten of iemand anderszins het loodje legt, noemen mijn vrouw en ik het ganzenbord.

Geïnstalleerd achter mijn laptop, kunnen mijn vingers het verhaal wat zich in mijn hoofd ontspint maar nauwelijks bijbenen. Als ik eindelijk opkijk van mijn toetsenbord, is het uren later. Ik check een keer of 16 of ik alles goed heb opgeslagen en laat het dan even rusten. Even rijzen, voordat het definitief de oven in gaat. Maar niet nadat ik alle ingrediënten nog eens nauwkeurig onder de loep heb genomen, een snufje van dit, of een vleugje van dat heb toegevoegd. Ja, smullen vind ik het – het schrijfproces.

Soms blijft het daarbij en overhandig ik mijn speech aan iemand anders. Wat ik overigens net zo geweldig vind als het zélf delen van het resultaat, voor een live publiek. Waar ik mezelf niet kan verschuilen achter een rol, maar in m’n blootje sta. Bij wijze van spreken dan (gelukkig maar – voor u). Maar ik geef altijd mijn ziel en zaligheid voor de juiste toon, het juiste verhaal. Ongeacht de opdrachtgever, het aantal gasten, of ik het zelf doe of voor derden schrijf. Iedere keer is het weer een première, waar geen enkele acteursklus aan kan tippen. Omdat dit om het échte leven gaat.