De vreselijke reis van een jonge Nederlandse hacker

David Schrooten leidt als jonge volwassene twee levens. In de echte wereld is hij overdag webdeveloper voor een zorgverzekeraar en studeert hij Communicatie en Multimedia Design. ’s Avonds gaat hij online met de verkeerde mensen in zee en raakt hij als hacker betrokken bij een omvangrijke creditcardfraude. De Roemenen arresteren hem. Na zijn uitlevering ervaart hij ook in Amerika de hel van het gevangenisleven. Haat en willekeur, eenzame opsluiting en uitzichtloosheid dwingen hem bijna tot het uiterste. Terug in Nederland gaat het goed met hem en vertelt hij in zijn boek ‘Alias Fortezza’ zijn verhaal. Gedetailleerd en persoonlijk. Als een ander en sterker mens.

Mijn alter-ego was een stuk gevaarlijker dan ikzelf ’, zegt David Schrooten als hij net weer vrij man is. Ruim twee jaar heeft hij dan, vanwege online creditcardfraude, onder vaak vreselijke omstandigheden vastgezeten in gevangenissen in Roemenië, de Verenigde Staten en Nederland. Weer een jaar later zit hij tegenover mij. David lijkt in de verste niet op de zware misdadiger waarvoor de Amerikaanse Secret Service hem hield. Hij is schuchter, kiest zijn woorden zorgvuldig en maakt meteen duidelijk dat het nooit zijn bedoeling is geweest mee te doen aan criminele activiteiten. “Ik was jong en naïef en heb foute keuzes gemaakt”, vertelt de Spijkenisser, die als basisscholier al programmeert en online games speelt en op fora tips en trucs deelt met gelijkgestemden.

“Hacken was maar een spel.”

Op zijn elfde kan hij hacken en weet hij hoe gamers elkaars computersystemen kunnen platleggen. “Het was maar een spel. In de pubertijd, wanneer je als 16-, 17-jarige wilt experimenteren, loopt het uiteindelijk echt uit de hand en laat je je meeslepen door anderen. Het was als een soort ‘Command & Conquer’, een real-time strategisch computerspel dat ik toen speelde”.

“Ik heb ‘Alias Fortezza: de Amerikaanse jacht op een jonge Nederlandse hacker’ vooral geschreven om mijn verhaal te kunnen doen en mijn kant van de zaak te belichten, zonder mezelf vrij te pleiten. Het is geen klaagzang, maar een verslag van wat er daadwerkelijk is gebeurd, hoe ik dat heb ervaren en welke fouten ik heb gemaakt.

Hoewel ze allemaal aan bod komen, ga ik niet te diep in op de technische aspecten. Dat zou te eentonig zijn. Om het verhaal goed te kunnen vertellen is het wel nodig persoonlijke dingen door te geven.”

Freke Vuijst, correspondent van Vrij Nederland in Amerika, completeert Davids verhaal met wat er buitenaf allemaal speelde, zoals de jacht door de Amerikaanse Secret Service.

Oorlogsmodus

Zijn ouders, broer, klasgenoten en vrienden: niemand weet wat David achter de computer uitspookt. Het gaat fout wanneer de eigenaar van een website die gestolen creditcardnummers, software en andere data aanbiedt hem en zijn online vrienden vraagt of ze een concurrent digitaal willen aanvallen. Ze bouwen een eigen forum, een broeinest van criminelen volgens de Amerikaanse media.

Om een lang verhaal kort te maken: de Secret Service arresteert zijn online partner Christopher Schroebel, alias Pookie, en ziet in Fortezza, Davids bijnaam die de agenten op de website vinden, het vermoedelijke brein achter een grote creditcardfraude. De geheime dienst, die zich voordoet als Pookie, denkt dat David hem heeft geholpen bij het hacken van creditcard machines in winkels en horecagelegenheden. Ze vragen de Roemeense autoriteiten hem aan te houden en uit te leveren.

“Ik zag van alle kanten mannen met politiepenningen op mij afkomen.”

“Ik kwam aan op het vliegveld van Cluj, waar ik mijn toenmalige vriendin zou ontmoeten. Net toen ik haar kuste zag ik van alle kanten zo’n 27 mannen met politiepenningen op mij afkomen. Dat was enorm schrikken. Ik was IT-student en nooit eerder met politie of justitie in aanraking geweest en dan dit.” David verblijft enige tijd onder beroerde omstandigheden in een Roemeense cel voordat de autoriteiten ingaan op het uitleveringsverzoek.

Dertig jaar tot levenslang

“In ‘Alias Fortezza’ vertel ik heel gedetailleerd over mijn reis, van de aanhouding, de aanklacht en het proces in Roemenië over mijn uitlevering en alles daar omheen tot alles wat daarna in Amerika en Nederland is gebeurd. In de Verenigde Staten kreeg ik niet alleen de aanklacht te horen, ook dat ik dertig jaar tot levenslang kon krijgen voor een misdaad die op dat moment in Nederland niet eens strafbaar was. Mijn wereld stortte in.

In ruil voor een schuldbekentenis kon ik strafvermindering krijgen, maar die ‘plea bargain’ hield wel in dat ik zonder proces twaalf jaar moest uitzitten. Op advies van mijn advocaten besloot ik daarop in te gaan, omdat verdachten die er tegenin gingen vaak langer de cel in moesten. Direct na aankomst moest ik praten met getrainde mensen van de Electronic Crimes Task Force van de Amerikaanse Secret Service. Ik vertelde onder meer dat ik de anderen wel had gefaciliteerd, maar zelf nooit die creditcardnummers had gebruikt. Ik heb zelf nog nooit een creditcard gebruikt. De rechter heb ik alleen gezien toen hij de ‘plea’ moest bekrachtigen.”

In Seattle komt David terecht in een zwaarbeveiligde gevangenis. Wanneer hij met toestemming van de rechter zijn advocaat wil mailen, wordt het hem door zijn bewakers onmogelijk gemaakt dat te doen. Als hij daar bezwaar tegen maakt wordt hij beticht van insubordinatie en komt hij vervolgens “drie maanden lang in de isoleercel terecht.” Zijn ouders zoeken hem op en treffen een angstige, terneergeslagen en zelfs suïcidale zoon aan. Zij doen er alles aan hem uitgeleverd te krijgen aan Nederland om daar het restant van zijn (naar Nederlandse maatstaven omgezette) straf uit te zitten.

Ongeschonden, op het nippertje

Na uiteindelijk zes maanden isoleercel gaat Davids reis verder naar North Carolina, waar hij in een minder zwaar beveiligde particuliere gevangenis terechtkomt tussen voornamelijk buitenlanders en mensen uit Washington D.C. David moet daar zeker een jaar wachten tot er zekerheid is over zijn uitlevering.

“Nederland had toezeggingen gedaan, maar het is wel een nogal bureaucratisch proces.” Hij schaakt, leest veel en ontmoet er zowel goede als slechte mensen. “Ik ben er ongeschonden doorheen gekomen, hoewel dat soms op het nippertje was. Op den duur kun je heel veel hebben.” David wordt er snel volwassen. “Toen ik met foute dingen bezig was, was ik met 19 jaar volwassen en tegelijk nog een kind. Hacken en die ‘carderfora’ waren een soort tweede leven. Ik had niet het idee dat ik in de echte wereld bezig was, maar dat was uiteindelijk natuurlijk wel zo.”

Eenmaal terug in Nederland komt de dan 24-jarige David na een paar maanden, in december 2014, vrij. “Als ze de straf omzetten moet er iets van overblijven.” Inmiddels is hij aan het werk als softwareontwikkelaar. “Ik werd meteen aangenomen, ook al was ik gezien mijn achtergrond best pessimistisch.”, zegt David, die wel snapt dat er nog een bepaald stigma aan hem kleeft.

Hoewel hij sterker uit de strijd zegt te zijn gekomen, zou David Schrooten het, als alles over kon, niet nog eens doen. Zijn boek, dat hij eerst in het Engels heeft geschreven omdat hij zich daarin beter kon uitdrukken, en de lezingen die hij geeft houden hem, naast zijn werk, de komende tijd bezig. En hoewel hij er niet van houdt in de belangstelling te staan, houdt hij wel rekening met een aantal interviews.