©Casper Rila
Michelle van Tongerloo is huisarts en straatarts in Rotterdam. Ze koppelt grote maatschappelijke vraagstukken aan de rauwe realiteit van haar spreekkamer.
Door de steeds nieuwe groepen dakloze mensen die zich in haar spreekkamer melden, ziet Michelle van Tongerloo dat het hulpsysteem vastloopt. Daarom stapte zij uit de bureaucratie en begon haar eigen – bureaucratieloze – werkwijze. Inmiddels kloppen juist hulpverleners uit de ‘lokettenjungle’ bij haar stichting Lekker Geven aan, die in 2025 al meer dan 1.200 aanvragen uit 160 Rotterdamse organisaties ontving.
Michelle van Tongerloo is huisarts in IJsselmonde en straatarts bij de Pauluskerk in Rotterdam. Daar ziet zij dagelijks hoe kwetsbare mensen – dakloos, verslaafd, ongedocumenteerd – door systeemkieren vallen. In korte tijd zag ze nieuwe groepen ontstaan: eerst vooral ongedocumenteerden, later ook uitgebuite arbeidsmigranten en uiteindelijk dakloze Rotterdammers met ernstige psychische problemen na bezuinigingen in de ggz.
Als ‘kanarie in de kolenmijn’ signaleert zij deze verschuivingen vroeg, omdat kerkdeuren altijd openstaan. Steeds opnieuw zag ze hoe protocollen en regels zorg in de weg stonden – soms met ernstige en kostbare gevolgen. “Kwetsbaar gemaakte mensen verdienen de beste zorg, maar krijgen die vaak niet,” concludeerde zij.
Van Tongerloo besloot dat haar spreekkamer geen afvoerputje van beleid mocht zijn. Ze schoof protocollen opzij en gaf patiënten wat nodig was: tijd, aandacht en praktische hulp. Dat vertrouwen werd nooit misbruikt.
Uit die aanpak ontstond stichting Lekker Geven, mogelijk gemaakt door particuliere donaties. De stichting biedt snelle, informele hulp: van huisvesting en medische zorg tot overnachtingen, tandzorg, schuldsanering en leefgeld. Dat steeds meer professionals hulp bij haar zoeken, laat zien hoe het formele systeem vastloopt én hoeveel behoefte er is aan een menselijker alternatief.
Parallel daaraan werkt Van Tongerloo met andere informele hulporganisaties aan gemeentehuisje.nl: een digitaal platform dat mensen simpel en laagdrempelig naar de juiste hulp leidt. Via een meertalige AI-chatbot en een lokale databank vinden gebruikers snel informele, vaak gratis voorzieningen in hun eigen wijk.
Gemeentehuisje laat zien dat sociaal-domeininnovatie niet groot of complex hoeft te zijn, zolang het toegankelijk is en aansluit bij de praktijk.
Van Tongerloo publiceert in o.a. De Correspondent, Vrij Nederland, NRC, Medisch Contact en LINDA. Haar boek Komt een land bij de dokter (2024) werd direct een bestseller. Ze schrijft over ons zorgsysteem, straatgeneeskunde, systeemfouten en ethische vraagstukken.
Als spreker brengt zij grote maatschappelijke thema’s dichtbij met persoonlijke verhalen uit haar spreekkamer – én met concrete grassroots oplossingen. Haar lezingen zijn daarmee zowel aangrijpend als inspirerend.
“Wij hebben met heel veel plezier samengewerkt met Glenn van der Burg als dagvoorzitter voor een MVO evenement met 11 Vebegobedrijven. Zijn betrokkenheid, kritisch oog, verrassende invalshoeken en interactieve stijl van presenteren hebben bijzonder bijgedragen aan een boeiend en afwisselend programma. Van de vele dagvoorzitters waarmee ik heb samengewerkt, springt Glenn er absoluut bovenuit als het gaat om het meedenken in aanloop naar het evenement. Ik kan hem van harte aanbevelen.”
"Het publiek was unaniem enthousiast over de lezing van Michelle. We waren onder de indruk van de verhalen, zijn wakker geschud en geinspireerd."
"De lezing van Michelle van Tongerloo drukte ons met de neus op de feiten. Onze systeemwereld loopt vast en gewone mensen met alledaagse problemen zijn daarvan de dupe. Overtuigend gebracht met gevoel voor urgentie."
"Michelle is niet alleen als schrijver vlijmscherp, ook als spreker weet zij binnen enkele momenten haar toehoorders te raken met “ongefilterde” rake verhalen over de uitdagingen die het sociaal domein, de gemeente en de witte kolom samen zouden moeten oppakken… maar dat vaak niet doen…"
"Michelle zet je in haar presentatie met beide benen op de grond. In een snel tempo vertelt ze op over haar persoonlijke reis als huisarts en straatarts en de obstakels waar ze tegenaan loopt als ze zorgbehoevenden wil helpen. Ze vertelt beeldend hoe dat mensen persoonlijk raakt. Dat schuurt af en toe, maar zet je ook aan het denken . En dat is precies wat we wilden."
"Michelle maakt pijnlijk duidelijk hoe we in Nederland een systeem hebben gecreëerd wat niet meer 'voor' maar 'tegen' je werkt als je aan de onderkant van de samenleving leeft. En de lat voor leven aan de 'onderkant' van de samenleving ligt schrikbarend hoog. Haar passie en gedrevenheid om hier verandering in te brengen inspireert anderen en zet direct aan tot actie!"
"Een kritische blik op de zorg. Dit was de titel van de indrukwekkende voordracht van Michelle van Tongerloo op het congres van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde gisteren.
Zij gaf een inkijk in een wereld die voor de meesten van ons ver weg is maar zoals zij liet zien ook heel dichtbij is. Confronterend. Ook hoe wij als zorgverleners, bestuurders, politici omgaan met daklozen, onverzekerden die zorg nodig hebben. Een groeiend probleem, ook voor de kindergeneeskunde.
Een vlammend betoog, haarscherp, maar ook met de nodige zelfspot. Zij heeft veel indruk gemaakt bij alle aanwezigen. Dank aan de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde voor deze keuze."
Ik denk dat haar bijdragen om twee redenen van belang zijn voor het publieke debat in Nederland. Door haar verhalen maakt ze tastbaar hoe ingewikkeld het is voor veel mensen in onze samenleving is om goede gezondheidszorg te krijgen. Ze reflecteert daarbij kritisch en inzichtelijk op bestaande wet- en regelgeving. Aan de vele honderden reacties die ze regelmatig krijgt op haar verhalen online geeft voor mij aan dat er grote behoefte is aan haar met empathie gedeelde ervaringskennis.
Ten tweede is het mijn ervaring dat discussies en debatten aanzienlijk in kwaliteit stijgen wanneer het dominate conceptuele denken (over bestuur, beleid en regelgeving) uitgedaagd wordt door goed onderbouwde kennis uit de praktijk.
Michelle van Tongerloo is een spreker met karakter. Vanuit haar rijke ervaring als huis- en straatarts biedt ze een helder perspectief op de ontwikkeling van de eerste lijn in de gezondheidszorg en de Nederlandse verzorgingsstaat in het algemeen. Haar praktijk verhalen en de analyse die ze daarop baseert zijn beeldend en overtuigend.
"Michelle is een geweldige spreekster, vanuit haar hart en vanuit de uitvoering. Zo maakt ze heel helder dat ons huidige systeem onvoldoende werkt voor degenen die onze zorg het hardst nodig hebben. En dat daarom veel behoefte is aan zorgverleners met lef, die een stap verder durven gaan de bestaande protocollen of professionele distantie. Ze geeft daarbij zelf het goede voorbeeld, met hele concrete casussen vanuit haar eigen praktijk. Kortom, bijzonder inspirerend voor elke meeting, symposium of congres!"