drs. Frans Hiddema

Over Frans Hiddema

Frans Hiddema heeft in 1967 medicijnen gestudeerd in Groningen, vervolgens een opleiding gevolgd op Instituut voor Tropen in Amsterdam, en de opleiding ziekenhuismanagement gevolgd in Leiden. Hij heeft daarna jaren als tropenarts gewerkt in Afrika (Ghana, Kameroen).In de periode van 1990 tot 2013 was Frans Hiddema de voorzitter van Raad van Bestuur bij het Oogziekenhuis Rotterdam, een ziekenhuis dat hij samen met alle medewerkers en medische staf sinds 1990 zeer succesvol heeft weten te ontwikkelen tot nationaal en internationaal erkend center of excellence. Het Oogziekenhuis staat naast de uitstekende medisch zorg ook bekend om zijn organisatorische innovaties. Door Frans Hiddema is in 1990 een strategie ingezet om meer te kunnen leren van het bedrijfsleven van bedrijven als KLM, Toyota, Schiphol en Albert Heijn. Er wordt ook wat geleerd van de peers, de besten van de klas. Voor Frans Hiddema zijn dat Oogziekenhuizen in het buitenland.In 1994 is het Oogziekenhuis Rotterdam als eerste niet-Amerikaanse oogziekenhuis lid geworden van de American Association of Eye and Ear Hospitals.

Onder de leiding van Frans Hiddema heeft het Oogziekenhuis Rotterdam in 1994 en 2006 respectievelijk the European & the World Association of Eye Hospitals opgericht in Rotterdam.Met de leden van deze verenigingen loopt een benchmarkprogramma waarbij de strategie van Frans Hiddema van toepassing komt. Er worden medewerkers uitgewisseld om het bedrijfsleven te proeven binnen verschillende organisaties die lid zijn van de verenigingen. Door middel van de strategie van Frans Hiddema zijn de verpleegkundigen getransformeerd tot consultants.De patiëntenfilosofie van Frans Hiddema is gebaseerd op het reduceren van angst. De 150.000 patiënten die per jaar worden behandeld zijn allen bang om blind te worden. Deze benadering is in de hele patiëntenzorg terug te vinden, van live-surgery tot staaroperaties tot parkeerservice.
Het Oogziekenhuis loopt voorop bij het verbeteren van patiëntveiligheid. Per jaar overlijden in de Nederlandse ziekenhuizen ongeveer 1800 patiënten ten gevolge van vermijdbare medische fouten. Het oogziekenhuis heeft de veiligheidssystematiek van de luchtvaart (zeer veilige industrie) ingevoerd. Pilotentrainers zijn bijvoorbeeld ingezet om OK bemanningen te trainen, om als team te functioneren. De belijning op het platform van Schiphol is overgenomen op de operatiekamers van het Oogziekenhuis Rotterdam. In de flightsimulator wordt de geleerde in een vreemde maar spannende omgeving in de praktijk gebracht. Dit zijn enkele voorbeelden van de aanpak.

Interessant is dat de afgelopen jaren andere sectoren het Oogziekenhuis Rotterdam bezoeken om te leren van deze aanpak. Wil je overleven, zet dan in op kwaliteit is de visie van Frans Hiddema. Dat betekent continue verbetering en innoveren. Leer van andere industrieën, kijk naar buiten en leer van de beste in de sector. Organiseer dit netwerk als raad van bestuur en gebruik je medewerkers om de kennis op te doen voor de implementatie. De medewerker wordt je consultant! Doe onderzoek naar de resultaten van de verandering, meet, zodat je effecten kunt aantonen van de verandering. Essentieel is een just culture, een veilige omgeving voor je medewerkers. Waar angst regeert, wordt niet geleerd. Deze cultuur begint aan de top van de organisatie, de raad van bestuur en de raad van commissarissen. Gebruik verleiding als veranderingsinstrument, zoals het voorbeeld van de flightsimulator. De klant centraal klinkt mooi, maar hoe? Angst en onzekerheidsreductie leveren misschien meer aangrijpingspunten op. 20 jaar veranderen in het oogziekenhuis Rotterdam heeft laten zien dat deze aanpak werkt.

Frans Hiddema is sinds januari 2014 voorzitter van de Stichting Nederlands Albert Schweitzer Fonds (NASF). Hij wil zijn ervaring als tropenarts graag inzetten ten behoeve van een actieve bijdrage aan de ontwikkelingen van de NASF gezondheidszorgprojecten in Afrika. Hij hecht daarnaast waarde aan de verdere verspreiding van het gedachtegoed van Albert Schweitzer. Eerbied voor het leven moet je kunnen operationaliseren. Uiteindelijk begint alles toch met idealisme en dat is het begin van elk succesvol initiatief, aldus Hiddema. ‘Een veilige cultuur is voor een organisatie een voorwaarde om te kunnen innoveren en dus te overleven. Jarenlange ervaringen in Het Oogziekenhuis hebben mij geleerd dat ook hoogopgeleide professionals hun gedrag kunnen veranderen daarbij is o.a. gebruik gemaakt van pilotentrainers. De klant en/of patient speelt een eigen rol hierin. De klantenbenadering, daarbij passend is gebaseerd op angst- onzekerheidsreduktie. Minder onzeker betekent meer “deelnemer”zijn en aktieve participatie. Innoveren doe je door te leren van andere sectoren en de peers. Investeer in je medewerkers, zij worden je consultants.’